Ứng dụng của Sơn khương tử trong Y học cổ truyền

Sơn khương tử còn khá lạ lẫm đối với rất nhiều người bệnh hiện nay. Trong bài viết sau đây, dược sĩ Cao đẳng Dược chia sẻ một số ứng dụng của Sơn khương tử trong Y học cổ truyền.

Dược liệu Sơn khương tử là gì ?

Nói tới Sơn khương tử có thể nhiều người sẽ cảm thấy lạ lẫm bởi tên gọi của nó. Nhưng thực chất Sơn khương tử chính là quả của cây riềng nếp tới một loại cây nhiều người đã biết qua, giống cây riềng thông thường nhưng có thân và củ to hơn.

Dược sĩ cho biết: Sơn khương tử còn có một số tên gọi khác là Sơn khương tử hay Hồng khấu. Tên khoa học là Alpinia galanga Willd thuộc họ Gừng (Zingiberaceae). Theo Đông Y, Sơn khương tử có vị cay, tính ổn, có tác dụng trị táo thấp, tán hàn, tiêu thực, giải độc rượu. Sử dụng trị nôn mửa, tả, bụng lạnh, đau….

Cây Sơn khương tử được thu hoạch vào khoảng tháng 9 tới tháng 10 khi quả gần chín. Trong quả thường có 3 tới 5 hạt. Quả được hái về phơi hoặc sấy khô, khi sử dụng cần bóc vỏ. Khi sử dụng làm thuốc, với củ người ta sẽ nhổ lên, rửa sạch rồi cắt bớt một số rễ nhỏ và phơi khô. Với Sơn khương tử, người ta sẽ đợi lúc quả chuyển sang màu đỏ thì sẽ thu hái và phơi trong bóng râm cho khô dần hoặc sấy khô.

Trong Sơn khương tử có chứa nhiều chất như tinh dầu, tinh bột, protit và một số chất khác chưa rõ định danh. Sơn khương tử mới chỉ được áp dụng trong một số bài thuốc Y học cổ truyền và chưa xuất hiện trong y học hiện đại và cũng chưa có nhiều nghiên cứu về hoạt tính của loại quả này. Ở nước ta, Sơn khương tử cũng rất ít được dùng.

Trong Đông y tác dụng của Sơn khương tử được ứng dụng ra sao?

Dân tộc Choang ở Trung Quốc có một bài thuốc điều trị bệnh đau dạ dày rất hay và được đưa vào “Choang tộc dân gian dụng dược tuyển biên”. Đó là bài thuốc dùng Sơn khương tử, hương phụ và củ gừng tươi, mỗi loại 9 g, rồi mang sắc lấy nước và chia thành hai lần sử dụng trong ngày.

Vị thuốc Sơn khương tử được ghi chép trong nhiều công trình y học nổi tiếng như “Bản thảo cương mục”, “Bản thảo phùng nguyên”… và theo Đông Y thì Sơn khương tử có vị cay và tính ấm. Có thể kể tới một số tác dụng nổi trội của Sơn khương tử như:

• Chống viêm.
• Làm tản khí lạnh.
• Kích thích tiêu hóa thức ăn.
• Điều trị chướng bụng, nôn thổ.
• Dùng cho người sử dụng rượu quá nhiều (giúp giải rượu).

Liều sử dụng: Mỗi ngày sử dụng từ 3 tới 6 g Sơn khương tử, sắc lấy nước để sử dụng.

Lưu ý: Với vị thuốc này, ta không nên sử dụng lâu ngày vì sẽ gây ra tổn hại tới mắt và khiến người sử dụng dễ nổi giận.

Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo!

Nguồn: tổng hợp từ BVĐKVINMEC