Danh mục: Tin Tức Y Dược

Đợt nắng nóng gay gắt với nhiệt độ lên tới ngưỡng 38-40 độ C, chỉ số tia cực tím (UV) luôn ở mức rất cao (9-10+) là điều kiện vô cùng thuận lợi cho các bệnh lý về da bùng phát và nguy cơ bỏng nắng nghiêm trọng.

Ảnh minh họa.

Thạc sĩ, bác sĩ nội trú Vũ Duy Linh, Khoa Da liễu và Bỏng, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời, đặc biệt là trong những ngày nắng nóng cao điểm, là tác nhân chính gây ra hàng loạt vấn đề về da. Các loại bức xạ cực tím (tia UV) chủ yếu được phân loại thành ba loại: UVA, UVB và UVC, phân biệt dựa trên bước sóng.

Mùa nắng nóng, mọi người có thể gặp phải các biểu hiện cháy nắng (biểu hiện từ đỏ da, rát nhẹ đến phồng rộp, đau rát nhiều, sốt, ớn lạnh, thậm chí say nắng. Da bị tổn thương cấp tính do phơi nhiễm UV quá mức); nám má, tàn nhang, đồi mồi (các bệnh lý sắc tố da rất phổ biến, do tăng sản xuất melanin – cơ chế tự bảo vệ của da trước tia UV – dẫn đến các mảng da sẫm màu không đều); rôm sảy (thời tiết nóng ẩm khiến mồ hôi không thoát được, bít tắc tuyến mồ hôi gây nổi mẩn đỏ, mụn nước nhỏ li ti, ngứa ngáy, thường gặp ở trẻ em.

Nắng nóng là yếu tố kích hoạt làm nặng thêm các bệnh như rosacea (trứng cá đỏ), lupus ban đỏ, viêm da do ánh sáng,…

Môi trường nóng ẩm, mồ hôi nhiều tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm phát triển mạnh, gây biểu hiện nấm da (ngứa, mẩn đỏ, tróc vảy) hoặc nổi mụn nhọt trên da.

Một vấn đề cần lưu ý là, tiếp xúc ánh nắng kéo dài, làm tăng đáng kể nguy cơ dày sừng ánh sáng (tiền ung thư da) và các loại ung thư da nguy hiểm (ung thư tế bào đáy, ung thư biểu mô vảy, ung thư hắc tố).

Bác sĩ Vũ Duy Linh nhấn mạnh, phòng ngừa là biện pháp quan trọng nhất. Do đó, mọi người cần sử dụng kem chống nắng đúng cách, chọn kem chống nắng phổ rộng (Broad Spectrum), chống UVA và UVB.

Mọi người cần chú ý sử dụng kem chống nắng trước khi ra nắng ít nhất 15-30 phút; thoa lại sau mỗi 2-3 giờ, hoặc thường xuyên hơn nếu đổ nhiều mồ hôi, bơi lội hoặc dùng khăn lau mặt. Ngay cả kem chống nắng “không trôi” (water resistant) cũng cần thoa lại.

Từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều là thời điểm tia UV mạnh nhất nên bác sĩ khuyến cáo mọi người hãy sắp xếp công việc ngoài trời vào sáng sớm hoặc chiều muộn; ưu tiên lựa chọn trang phục ra ngoài nắng là quần áo dài tay, rộng rãi, chất liệu dệt kim dày, sậm màu hoặc có chỉ số UPF (Ultraviolet Protection Factor); đội mũ rộng vành che được mặt, cổ, tai; đeo kính râm chống tia UV.

Bác sĩ cũng khuyến cáo cần phải chăm sóc da toàn diện như sử dụng sữa tắm dịu nhẹ, pH trung tính hàng ngày; sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp sau khi tắm để phục hồi hàng rào bảo vệ da, giảm nguy cơ kích ứng. Nếu da bị đỏ rát nhẹ, hãy chườm mát, dùng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, uống nhiều nước.

Uống đủ nước (2-2.5 lít/ngày) sẽ giúp da duy trì độ ẩm và hỗ trợ quá trình đào thải độc tố.

“Nắng nóng cao độ tại miền bắc hiện nay tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe làn da. Mọi người đừng chủ quan dù chỉ tiếp xúc nắng trong thời gian ngắn. Bỏng nắng không chỉ gây đau đớn tức thì mà còn để lại hậu quả lâu dài như lão hóa da và tăng nguy cơ ung thư da.

Mọi người hãy hình thành thói quen chống nắng nghiêm túc hàng ngày như một phần tất yếu của chăm sóc sức khỏe. Nếu có các dấu hiệu bỏng nắng nặng (phồng rộp diện rộng, đau dữ dội, sốt, ớn lạnh, buồn nôn) hoặc các tổn thương da bất thường (vết loét lâu lành, nốt ruồi thay đổi hình dạng, màu sắc…), hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa Da liễu để được thăm khám và điều trị kịp thời”, bác sĩ Duy Linh đưa ra lời khuyên.

Nguồn: nhandan.vn

Hệ thống Bệnh viện Xuyên Á vừa tiến hành phẫu thuật bóc tách thành công khối u khổng lồ đeo đẳng hơn 10 năm trên cơ thể một bệnh nhân người Campuchia, qua đó mở ra cuộc sống mới cho người bệnh sau nhiều năm tự ti vì bệnh tật.

Bác sĩ phẫu thuật bóc tách khối u cho bệnh nhân.

Khối u với kích thước lên đến 20x20cm mọc ở vùng lưng ngày càng lớn dần theo thời gian khiến ông S.P quốc tịch Campuchia phải sống cùng đau đớn và mặc cảm suốt hơn 10 năm qua.

Qua thăm khám tại Bệnh viện đa khoa Xuyên Á Tây Ninh, các bác sĩ nhận định đây là khối tổn thương trong mô mỡ dưới da lành tính. Tuy nhiên, khối u gây đau nhức kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của bệnh nhân.

Khối u trên lưng bệnh nhân S.P trước khi phẫu thuật.

Sau ca mổ, các bác sĩ đã bóc tách thành công trọn vẹn khối u nặng gần 1,5kg. Sau phẫu thuật, ông S.P đang hồi phục tích cực và được xuất viện trở lại cuộc sống thường nhật.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Cương, Phó Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Xuyên Á Tây Ninh cho biết: “Đây là trường hợp đặc biệt về mặt chuyên môn bởi khối u có kích thước lớn, tồn tại nhiều năm kết dính phức tạp với các mô xung quanh nên đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn trọng trong từng thao tác để tránh biến chứng”.

Bệnh nhân S.P (bên trái) hồi phục nhanh chóng sau ca phẫu thuật.

Ca bệnh thành công không đơn thuần là bóc bỏ một khối u mà còn là hành trình giải phóng tâm lý, mở ra cuộc sống mới cho bệnh nhân đã từng sống tự ti, khép kín vì bệnh tật.

Khối u được bóc tách thành công.

Qua câu chuyện này, ngành y tế khuyến cáo, người dân không nên chủ quan với những dấu hiệu bất thường xuất hiện trên cơ thể. Dù là u lành tính hay ác tính nếu được phát hiện sớm, can thiệp kịp thời sẽ luôn là chìa khóa để giảm thiểu rủi ro và mở ra những cơ hội sống khỏe mạnh hơn.

Nguồn: nhandan.vn

Đau loét vùng miệng kéo dài nhưng không đi khám, người đàn ông bất ngờ khi nhận chẩn đoán mắc ung thư lưỡi giai đoạn muộn, phải cắt bỏ toàn bộ lưỡi và sàn miệng.

Can thiệp phẫu thuật cho người bệnh.

Bệnh nhân nam hơn 60 tuổi, dân tộc Dao, được chuyển đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội) cuối tháng 7 trong tình trạng suy dinh dưỡng, với khối u lớn, cứng chắc vùng lưỡi đã xâm lấn toàn bộ gốc lưỡi, sàn miệng và thành họng.

Gia đình cho biết bệnh nhân có triệu chứng đau loét vùng lưỡi kéo dài nhưng không đi khám. 4-5 tháng nay, ông không ăn uống được, cơ thể suy dinh dưỡng nghiêm trọng.

Kết quả hội chẩn liên viện cho thấy bệnh nhân có khối u lớn, cứng chắc vùng lưỡi, gần như không còn phần lưỡi lành, gây khó khăn trong thăm khám, ăn uống và cả gây mê khi phẫu thuật. Phim chụp ghi nhận khối u đã lan rộng toàn bộ khoang miệng, buộc phải cắt bỏ toàn bộ lưỡi, sàn miệng và nạo vét hạch cổ để loại bỏ tổn thương ung thư.

Tiến sĩ, bác sĩ Bùi Mai Anh, Khoa Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình và Thẩm mỹ, cho biết đây là ca bệnh nặng và phức tạp hiếm gặp. Việc cắt bỏ toàn bộ khối u sẽ tạo khuyết hổng lớn và mất đi các cấu trúc chức năng quan trọng của khoang miệng: Toàn bộ lưỡi, gốc lưỡi, thành bên họng, sàn miệng…

Việc phẫu thuật không chỉ là cắt bỏ khối u mà các bác sĩ cố gắng phục hồi lại tối đa chức năng ăn, nói, nuốt. Kế hoạch được lên rất tỉ mỉ, từ gây mê (đặt ống nội khí quản, mở khí quản) đến phục hồi hậu phẫu cho bệnh nhân suy dinh dưỡng, nguy cơ nhiễm trùng, chậm liền vết mổ rất cao.

Ê-kíp quyết định tạo hình lại toàn bộ lưỡi và sàn miệng, thành họng bằng sử dụng vạt tự do dạng chùm lấy từ vùng đùi: Gồm các đảo da, cơ kèm theo nối ghép thần kinh vận động cho lưỡi, da mỡ cho thành họng nhằm phục hồi một phần chức năng cho người bệnh.

Ca phẫu thuật diễn ra trong hơn 10 giờ đồng hồ, các mạch máu và thần kinh nhỏ được nối ghép dưới kính vi phẫu thuật.

Theo Tiến sĩ Mai Anh, nếu quá trình phục hồi thuận lợi, sau một thời gian, phần cơ lưỡi mới có thể cử động, giúp bệnh nhân ăn được, nuốt được và có thể phát âm một số từ đơn giản.

Ung thư khoang miệng phổ biến thứ 3 trong các loại ung thư vùng đầu cổ, dễ bị bỏ qua ở giai đoạn đầu do triệu chứng không rõ ràng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hà, Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình và Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cảnh báo người dân nếu thấy có vết loét kéo dài, đau miệng, khó nhai, khó nuốt, thay đổi giọng nói hoặc mất cảm giác vùng lưỡi cần đi khám sớm tại các cơ sở chuyên khoa tai mũi họng hoặc răng hàm mặt.

Nhiều người bệnh vì chủ quan, chỉ khi ảnh hưởng lớn đến khả năng ăn uống mới đi khám, lúc đó tổn thương đã quá muộn, việc điều trị khó khăn và tốn kém hơn rất nhiều. Vùng lưỡi và sàn miệng là nơi giao nhau giữa đường ăn và đường thở, có cấu trúc giải phẫu chật hẹp, rất khó tạo hình khi đã bị tổn thương nặng.

Nguồn: nhandan.vn

Đau âm ỉ vùng thượng vị, nghi ngờ bệnh đau dạ dày nên bệnh nhân đến viện khám thì được phát hiện có sán lá gan lớn trong ổ bụng. 

Hình ảnh siêu âm của bệnh nhân.

Chị H.T.D.V, 23 tuổi cho biết, 1 tuần trước đi khám có xuất hiện đau âm ỉ vùng thượng vị lệch phải, gây cảm giác căng tức, khó chịu, đau không lan xuyên, đau tăng lên khi ho, thở mạnh, khi nghiêng xoay người sang phải. Chị V. nghi ngờ mình bị đau dạ dày nên đi khám bệnh kiểm tra. Ngoài ra, chị V. cho biết thêm có thói quen ăn rau sống.

Tiếp cận ca bệnh, khai thác tiền sử, yếu tố nguy cơ và trực tiếp thăm khám, bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Lệ, chuyên khoa Nội, Phòng khám đa khoa Medlatec Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh đã chỉ định chị V. làm một số xét nghiệm máu (công thức máu, sinh hóa máu, ELISA phát hiện nhiễm các ký sinh trùng), xét nghiệm phân và một số xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh (Siêu âm, CT gan).

Kết quả của bệnh nhân cho thấy bệnh nhân có chỉ số bạch cầu ái toan tăng cao, trong máu có kháng thể IgG của sán lá gan lớn, siêu âm ổ bụng phát hiện 1 khối ở gan kích thước 39x18x20mm giới hạn không rõ, không bắt tín hiệu doppler, nằm sát vỏ bao gan, không xô đẩy các cấu trúc xung quanh. Kết quả CT phù hợp với hình ảnh tổn thương gan do ký sinh trùng (sán lá gan).

Từ kết quả khai thác các yếu tố dịch tễ, khám lâm sàng và xét nghiệm, bác sĩ Lệ kết luận bệnh nhân bị áp xe gan do sán lá gan lớn ở hạ phân thùy VII, kích thước 20x39mm, giai đoạn ổn định, không biến chứng vỡ.

Sau 1 tháng điều trị, chị V. giảm đau bụng vùng thượng vị, BCAT trở về bình thường, ổ tổn thương ở gan giảm kích thước rõ rệt trên siêu âm. Đồng thời, chị V. được bác sĩ BS Lệ tư vấn tái khám, làm các xét nghiệm để theo dõi kết quả điều trị.

Từ trường hợp của chị V., bác sĩ Lệ chia sẻ, các bệnh ký sinh trùng nói chung, bệnh do sán lá gan lớn nói riêng các triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với bệnh lý dạ dày ruột, rối loạn tiêu hóa… Nếu bị bỏ sót, có thể khiến người bệnh bỏ lỡ “thời gian vàng” điều trị, cũng như dẫn đến những biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng.

Hiện nay, bằng việc khám lâm sàng, khai thác tiền sử dịch tễ, thực hiện xét nghiệm huyết thanh học, xét nghiệm phân và các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, cho phép chẩn đoán xác định bệnh nhân bị nhiễm sán lá gan lớn.

Áp xe gan do sán lá gan lớn có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm tới tính mạng bệnh nhân nếu không được kiểm soát kịp thời như tràn dịch màng phổi, suy tim, viêm phúc mạc, hoặc xuất huyết tiêu hóa. Ngoài ra, sán lá gan lớn cũng có thể ký sinh lạc chỗ ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể gây ra các tổn thương rất khó chẩn đoán.

Triệu chứng lâm sàng khi nhiễm sán lá gan lớn thường không đặc hiệu, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác. Do đó, những trường hợp sống trong vùng lưu hành bệnh, có tiền sử ăn sống các loại rau thủy sinh và uống nước chưa hợp vệ sinh, kèm thêm dấu hiệu lâm sàng hướng tới bệnh sán lá gan lớn thì cần được thực hiện các xét nghiệm máu, phân và chẩn đoán hình ảnh để củng cố chẩn đoán.

Theo bác sĩ Lệ, ấu trùng sán lá gan lớn (Fasciola hepatica hoặc Fasciola gigantica) thường có trong các loại rau thủy sinh như rau ngổ, rau cần, rau muống nước, cải xoong… mọc ở ao hồ, kênh mương.

Trong quá trình sinh hoạt, những người có thói quen ăn rau sống, rau nấu chưa chín kỹ, uống nước chưa đun sôi, có thể ăn phải ấu trùng (dạng nang trùng) còn sống và bị nhiễm sán lá gan lớn. Ăn rau sống, uống nước chưa đun sôi còn là con đường lây nhiễm nhiều loại giun sán khác như giun đũa chó mèo, sán dây lợn, giun đũa, giun tóc, giun móc/mỏ…

Sán lá gan lớn khi ký sinh trong cơ thể người có thể gây ra: Viêm gan, đau tức hạ sườn phải; tạo ổ áp xe gan (nếu không phát hiện sớm); sốt kéo dài, mệt mỏi, sụt cân, thiếu máu; trường hợp nặng có thể dẫn đến vỡ áp xe gan, viêm phúc mạc, tràn dịch màng phổi…

Để phòng ngừa nhiễm sán lá gan lớn, bác sĩ Lệ khuyên người dân nên thực hiện các biện pháp ăn uống khoa học như sau: Không nên ăn rau sống, đặc biệt là rau thủy sinh mọc ở vùng nước tù đọng; thực hiện ăn chín, uống sôi, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; rửa rau trực tiếp từng lá dưới vòi nước, nhúng (trụng) nước sôi trước khi ăn; tẩy giun định kỳ 4-6 tháng/lần theo hướng dẫn của bác sĩ.

Nếu có triệu chứng đau gan, rối loạn tiêu hóa, sốt kéo dài không rõ nguyên nhân, cần đi khám sớm và điều trị kịp thời để tránh biến nguy hiểm.

Nguồn: nhandan.vn

10 năm sống chung với các nốt sẩn ngứa, đôi khi có vết hoại tử, bệnh nhân rất lâu sau mới được phát hiện mắc một căn bệnh hiếm – sẩn dạng lympho.

Tổn thương của bệnh nhân.

Bệnh nhân B.Đ.X, 54 tuổi, đến khám tại Trung tâm Huyết học và Truyền máu – Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng có các nốt sẩn nhỏ, hơi gồ trên da, xuất hiện đầu tiên ở vùng lưng rồi lan dần ra bụng, ngực, tay, chân. Một số nốt có dấu hiệu hoại tử nhẹ, đóng vảy đen, để lại sẹo thâm, teo nhỏ.

Trước đó, bệnh nhân đã khám và điều trị tại nhiều cơ sở, kể cả nước ngoài, với các chẩn đoán như viêm da không đặc hiệu hay nhiễm ký sinh trùng giun đũa chó. Dù đã dùng nhiều phương pháp như thuốc bôi corticoid, uống retinol, chiếu tia UV… nhưng tình trạng của bệnh nhân vẫn không cải thiện.

Chỉ đến khi được khám tại Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ mới xác định đúng bản chất bệnh lý: sẩn dạng lympho – một rối loạn tăng sinh lympho mạn tính hiếm gặp, có khả năng tiến triển thành u lympho ác tính nếu không được theo dõi cẩn trọng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Tùng – Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Giám đốc Trung tâm Huyết học và Truyền máu nhấn mạnh, đây là một trường hợp điển hình cho thấy có những bệnh lý da diễn biến kéo dài, dai dẳng, tưởng chừng lành tính nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ ác tính về mô bệnh học. Việc phát hiện và chẩn đoán chính xác đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa Da liễu, Huyết học, Giải phẫu bệnh và Miễn dịch.

Sẩn dạng lympho là bệnh rất hiếm, chỉ khoảng 1,2-1,9 ca trên 1 triệu dân, thường gặp ở người trung niên (khoảng 50 tuổi). Bệnh biểu hiện là các sẩn hoại tử tái phát tự lành, nhưng có thể tiến triển thành u lympho ác tính ở 10 – 20% trường hợp.

Điểm đặc biệt của bệnh là sự trái ngược giữa biểu hiện bên ngoài và bản chất mô học. Nhìn bề ngoài, bệnh nhân chỉ có vài nốt sẩn, ngứa nhẹ, tự lành rồi để lại sẹo. Nhưng sinh thiết da và nhuộm hóa mô miễn dịch cho thấy các tế bào lympho bất thường, dương tính CD30, có cả tế bào dạng Reed-Sternberg, một đặc trưng thường thấy trong u lympho Hodgkin.

Trong trường hợp bệnh nhân B.Đ.X, tổn thương được phân loại là sẩn dạng lympho tuýp A, tức là có thâm nhiễm lympho bất thường sâu, nhưng không xâm lấn tủy hay các cơ quan khác.

Những trường hợp này, việc điều trị ban đầu có thể chỉ là corticoid tại chỗ, retinol, hoặc theo dõi. Nhưng khi bệnh tái phát lan rộng, gây mất thẩm mỹ hoặc có nguy cơ ác tính – thuốc ức chế miễn dịch liều thấp như Methotrexate được chỉ định.

Bệnh nhân hiện đang đáp ứng tốt sau 4 tháng điều trị Methotrexate, các tổn thương cũ lành dần, không xuất hiện sẩn mới. Tuy nhiên, vẫn cần theo dõi sát vì bệnh có thể tái phát khi ngừng thuốc.

Bác sĩ khuyến cáo, mọi người đừng xem nhẹ các tổn thương da kéo dài. Nếu bạn thấy da xuất hiện các nốt sẩn, mảng đỏ, đóng vảy hay thâm lại không rõ nguyên nhân và tồn tại hơn 3 tháng, hãy đi khám chuyên khoa.

Đặc biệt, cần tránh tự ý dùng thuốc bôi kéo dài, đặc biệt là các loại thuốc chứa corticoid, vì có thể làm che lấp triệu chứng và khiến bệnh khó phát hiện hơn.

Mọi người cần chủ động theo dõi làn da của mình và người thân, đặc biệt ở người trung niên trở lên – nhóm tuổi dễ mắc các bệnh da hiếm gặp.

Nếu nghi ngờ có tổn thương bất thường kéo dài, mọi người hãy thăm khám tại cơ sở y tế uy tín, có chuyên khoa Da liễu, Huyết học hoặc Giải phẫu bệnh.

Sẩn dạng lympho là một bệnh hiếm, biểu hiện ngoài da dễ gây hiểu lầm nhưng tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng. Việc nâng cao cảnh giác, hiểu biết và phát hiện sớm sẽ giúp người bệnh tránh được những hậu quả nặng nề và nhận được điều trị phù hợp, kịp thời.

Nguồn: nhandan.vn

Hội nghị Hưởng ứng Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ 2025 khẳng định đầu tư vào sữa mẹ là đầu tư cho tương lai, đồng thời kêu gọi các bên liên quan cùng chung tay hành động vì sức khỏe trẻ em Việt Nam.

Sáng 5/8, tại Thanh Hóa, Viện Dinh dưỡng Quốc gia phối hợp với Tổ chức Tầm nhìn Thế giới (World Vision International) tại Việt Nam tổ chức hội nghị Hưởng ứng Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025 với chủ đề “Ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ: Tạo dựng hệ thống hỗ trợ bền vững”.

Hội nghị có sự tham gia trực tiếp của gần 100 đại biểu.

Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ, được tổ chức từ ngày 1-7/8 hàng năm, do Liên minh Thế giới Hành động vì Nuôi con bằng sữa mẹ (WABA) phát động từ năm 1992. Đây đã trở thành sự kiện thường niên quan trọng tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Sự kiện nhằm ghi nhận vai trò quan trọng của việc nuôi con bằng sữa mẹ như một nền tảng vững chắc cho sức khỏe suốt đời, sự phát triển và công bằng, đồng thời khuyến khích các bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ và cải thiện sức khỏe của trẻ sơ sinh trên khắp thế giới.

Với chủ đề “Ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ: Tạo dựng hệ thống hỗ trợ bền vững”, Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025 nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng các hệ thống hỗ trợ mạnh mẽ và bền vững cho các bà mẹ đang nuôi con bằng sữa mẹ.

Hội nghị có sự tham gia trực tiếp của gần 100 đại biểu đến từ Cục Bà mẹ và Trẻ em – Bộ Y tế, Viện Dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh, đại diện các tổ chức phi chính phủ quốc tế, các cơ quan báo chí, đại diện các gia đình và trẻ em. Tất cả cùng nhau khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng cho trẻ em thông qua những chia sẻ chuyên môn và sáng kiến thiết thực.

Toàn cảnh hội nghị.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, BSCKII Nguyễn Văn Chi, Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em, Bộ Y tế nhấn mạnh, tại Việt Nam, với sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ và Bộ Y tế, cùng sự đồng hành của các tổ chức quốc tế, các Chương trình mục tiêu quốc gia và Chương trình Dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời đã góp phần cải thiện đáng kể nhận thức và thực hành nuôi con bằng sữa mẹ trong cộng đồng. Ông cũng nhấn mạnh thông điệp của năm nay: “Chung tay hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ – vì môi trường bền vững”.

Tuần lễ năm nay là dịp để chúng ta cùng nhìn lại, cùng hành động. Các địa phương và đơn vị y tế cần tích cực triển khai hoạt động tư vấn, truyền thông và hỗ trợ kỹ thuật cho các bà mẹ, đặc biệt ở nhóm yếu thế. Các bệnh viện, trung tâm y tế thực hiện nghiêm các quy định của Thông tư 38 và Nghị định 100 về thúc đẩy nuôi con bằng sữa mẹ. Các tổ chức quốc tế và đối tác phát triển tiếp tục đồng hành, đầu tư và chia sẻ giải pháp bền vững nhằm tạo ra mạng lưới hỗ trợ toàn diện cho các bà mẹ Việt Nam. Toàn thể cán bộ y tế, với vai trò là người tư vấn, đồng hành và tạo niềm tin, hãy phát huy trách nhiệm chuyên môn và trái tim của người thầy thuốc.

“Tôi tin tưởng rằng sự kiện hôm nay sẽ là khởi đầu cho nhiều hành động thiết thực và lan tỏa sâu rộng. Hãy cùng nhau tạo dựng một hệ thống hỗ trợ vững chắc để mọi bà mẹ đều có thể cho con mình khởi đầu tốt nhất trong cuộc sống, bằng chính giọt sữa của mình,” ông Chi phát biểu.

Ông Doseba Sinay – Trưởng Đại diện của tổ chức World Vision International tại Việt Nam nhấn mạnh: “Thay mặt World Vision International tại Việt Nam, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Bộ Y tế và các đối tác trong nước, quốc tế vì sự hợp tác hiệu quả. Nhờ sự hỗ trợ này, chúng tôi đã đóng góp vào việc cải thiện dinh dưỡng cho trẻ em, giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi từ 31,3% (năm 2018) xuống 24,3% (năm 2022) tại 10 tỉnh. Chúng tôi tự hào về sáng kiến “ENOUGH – Dinh dưỡng đủ đầy” và cam kết tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ và cộng đồng để đảm bảo mọi trẻ em đều được phát triển khỏe mạnh.”

Bác sĩ Horton Jennifer – Phó trưởng đại diện tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam kêu gọi các bên cùng hành động với những mục tiêu cụ thể như: tăng đầu tư vào các dịch vụ hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ, thực thi nghiêm túc Bộ quy tắc quốc tế về tiếp thị sản phẩm thay thế sữa mẹ, phát triển hệ thống y tế thân thiện với việc nuôi con bằng sữa mẹ và Đào tạo và nâng cao năng lực cho nhân viên y tế để hỗ trợ hiệu quả cho các bà mẹ.

Tại Việt Nam, theo số liệu từ Điều tra dinh dưỡng quốc gia 2019 – 2020, tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu vẫn ở mức thấp chỉ khoảng 45%. Trong khi đó, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những quốc gia đạt tỷ lệ này trên 70% sẽ giảm đáng kể gánh nặng bệnh tật và chi phí y tế.

Sữa mẹ không chỉ là nguồn dinh dưỡng tối ưu cho trẻ nhỏ, mà còn là nền tảng cho sự phát triển toàn diện, phòng chống bệnh tật và xây dựng một tương lai khỏe mạnh. Tuy nhiên, để việc nuôi con bằng sữa mẹ được duy trì hiệu quả và bền vững, cần có sự hỗ trợ toàn diện từ hệ thống y tế, chính sách xã hội và sự đồng hành của cộng đồng.

Hội nghị đã diễn ra 2 phiên tọa đàm giữa các bên liên quan để chia sẻ thông tin và các kinh nghiệm nuôi con bằng sữa mẹ.

Bên cạnh nỗ lực của các cơ quan quản lý, cơ quan chuyên môn, các tổ chức xã hội, tổ chức phi chính phủ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nhân rộng mô hình chăm sóc trẻ sơ sinh sớm, hỗ trợ tư vấn cho bà mẹ, thúc đẩy nuôi con bằng sữa mẹ. Nhiều mô hình truyền thông cộng đồng, tiếp cận nhóm dân tộc thiểu số và vùng sâu, vùng xa đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc thay đổi hành vi.

Trong khuôn khổ hội nghị, đã diễn ra 2 phiên tọa đàm giữa các bên liên quan để chia sẻ thông tin và các kinh nghiệm, bài học thực tiễn xoay quanh các phương pháp, cách thức hỗ trợ và thúc đẩy nuôi con bằng sữa mẹ, nhằm lan tỏa thông điệp mạnh mẽ về việc ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ vì sức khỏe và tương lai bền vững của trẻ em Việt Nam.

PGS.TS. Trần Thanh Dương – Viện trưởng Viện Dinh dưỡng phát biểu bế mạc Hội nghị: “Chúng tôi đặc biệt đánh giá cao sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia. Từ hội nghị hôm nay, chúng tôi kêu gọi các bên liên quan, cộng đồng và xã hội cùng lan tỏa thông điệp: Nuôi con bằng sữa mẹ là khởi đầu của tình yêu thương, là hành động bảo vệ sức khỏe và trái đất.”

Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ được tổ chức hàng năm ở hơn 120 quốc gia để khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ và cải thiện sức khỏe của trẻ sơ sinh trên toàn thế giới. Đây đã trở thành sự kiện thường niên quan trọng tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, nhằm ghi nhận vai trò quan trọng của việc nuôi con bằng sữa mẹ như một nền tảng vững chắc cho sức khỏe suốt đời, sự phát triển và công bằng.

Hướng tới mục tiêu dinh dưỡng đủ đầy nói riêng và an sinh bền vững nói chung cho trẻ em, các tổ chức quốc tế và tổ chức phi chính phủ, trong đó có World Vision International, đã và đang triển khai nhiều can thiệp tích cực tại Việt Nam. Hiện nay, World Vision International phối hợp với các đối tác địa phương triển khai các hoạt động tại 14 tỉnh, thành phố trên cả nước, hướng tới nhóm trẻ dễ bị tổn thương nhất ở các khu vực khó khăn.

Với chủ đề “Ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ: Tạo dựng hệ thống hỗ trợ bền vững”, Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025 nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng các hệ thống hỗ trợ mạnh mẽ và bền vững cho các bà mẹ đang nuôi con bằng sữa mẹ.

Nguồn: suckhoedoisong.vn

Giai đoạn 2020-2025, ngành Y tế đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trong công tác lãnh đạo, thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước giao phó.

Ngành đã chủ động đổi mới phương thức quản lý, đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, tinh gọn bộ máy, cải cách hành chính, đặc biệt là cắt giảm mạnh thủ tục, quy định kinh doanh. Cùng với đó, chuyển đổi số được xác định là động lực trọng tâm, với những bước đi mạnh mẽ trong xây dựng cơ sở dữ liệu y tế quốc gia, triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử toàn dân và hoàn thiện khung kiến trúc Chính phủ điện tử của Bộ Y tế.

Trong 5 năm giảm 111 TTHC về phân cấp, phân định thẩm quyền

Trong công tác xây dựng thể chế, ngành Y tế đã tập trung chỉ đạo việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật trên tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước về y tế. Trong đó, chú trọng rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC); quy định minh bạch, rõ ràng về trình tự, thủ tục, giấy tờ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp và góp phần hạn chế tiêu cực trong quá trình thực hiện.

Tính đến nay, ngành đã trình cấp có thẩm quyền ban hành 4 luật, 1 pháp lệnh, 3 nghị quyết của Quốc hội, 27 nghị định; đồng thời ban hành theo thẩm quyền 217 thông tư. Bộ Y tế cũng đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan tham gia góp ý, xây dựng và trình ban hành các luật như Luật Đấu thầu, Luật Giá cùng các văn bản quy định, hướng dẫn nhằm tạo hành lang pháp lý phù hợp, kịp thời tháo gỡ khó khăn trong công tác đấu thầu, mua sắm vật tư, thiết bị, thuốc, vaccine phục vụ khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 11/2024), Quốc hội chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược.

Hiện Bộ Y tế đang tiếp tục rà soát, hoàn thiện hồ sơ để trình Quốc hội xem xét 3 dự án luật trong năm 2025, gồm: Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi), Luật Phòng bệnh, Luật Dân số.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, giảm đầu mối, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước đối với tổ chức bộ máy hành chính của Bộ Y tế theo đúng chủ trương, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW khóa XII.

Song song với đó là triển khai việc sắp xếp tổ chức gắn với tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, bảo đảm chất lượng và quyền lợi theo đúng quy định. Ngành cũng đã rà soát, ban hành theo thẩm quyền các văn bản pháp luật để sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế những nội dung liên quan đến hệ thống y tế địa phương theo mô hình chính quyền 2 cấp.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị triển khai công tác y tế năm 2025.

Cùng với đó là việc rà soát, hoàn thiện và trình ban hành các nghị định của Chính phủ, thông tư của Bộ Y tế về phân cấp, phân định thẩm quyền theo chỉ đạo của Chính phủ. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Bộ Y tế đã triển khai 5 nghị định, 8 thông tư liên quan đến phân cấp, phân định thẩm quyền trong các lĩnh vực thuộc ngành, qua đó đã giảm được 111/232 thủ tục hành chính.

Tăng tốc chuyển đổi số toàn diện, xây dựng nền tảng dữ liệu chung ngành Y tế

Ngoài ra, ngành Y tế cũng đã xây dựng các đề án sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ theo chỉ đạo của Chính phủ. Tiêu biểu gồm: Đề án sắp xếp các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế; Đề án thành lập Hội đồng Y khoa Quốc gia; Đề án thành lập Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh Trung ương. Đồng thời, đã hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định về danh sách các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ theo đúng quy định. Riêng trong năm 2025, ngành đã thực hiện sắp xếp 4 bệnh viện, chuyển giao về địa phương hoặc tiến hành sáp nhập.

Trong giai đoạn từ năm 2021 đến tháng 3/2025, ngành Y tế đã cắt giảm, đơn giản hóa 785 quy định kinh doanh theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 12/5/2020 của Chính phủ – là con số cao nhất trong các bộ, ngành.

Tăng cường chuyển đổi số y tế để phục vụ tốt hơn việc bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Ảnh: Duyên Phan.

Cùng với đó, ngành tập trung triển khai các nghị quyết, quy định của Đảng và Chính phủ về khoa học công nghệ và chuyển đổi số quốc gia. Nổi bật là việc xây dựng cơ sở dữ liệu chung toàn ngành Y tế, hướng tới số hóa toàn diện. Đảng ủy Bộ Y tế đã ban hành Nghị quyết số 157-NQ/BCSĐ ngày 03/02/2023 về chuyển đổi số y tế đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, cùng với các kế hoạch, chương trình hành động nhằm triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử toàn dân.

Hiện nay, Bộ Y tế tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và hoàn thiện các văn bản pháp luật, đồng thời ban hành các quyết định và văn bản hướng dẫn, đôn đốc triển khai xây dựng Chính phủ điện tử, tiến tới Chính phủ số. Trong đó, đặc biệt đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án 06.

Ngành cũng đã tổ chức cập nhật khung kiến trúc Chính phủ điện tử của Bộ Y tế phiên bản 3.0. Trên phạm vi toàn quốc, đang triển khai 4 nền tảng dùng chung; đến nay, cả 6/6 hệ thống dịch vụ của ngành đều đã tích hợp dữ liệu trên nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia. Ngành đang tập trung triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Nguồn: suckhoedoisong.vn

Sáng ngày 7/8, Vụ Kế hoạch – Tài chính phối hợp với Trường Đại học Y Dược Cần Thơ tổ chức Hội nghị tập huấn các quy định pháp luật mới về quản lý, sử dụng tài sản công năm 2025, với sự tham dự của hơn 500 đại biểu đến từ các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế và các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế.

Hội nghị có sự hiện diện của ông Nguyễn Tường Sơn, Vụ Trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ Y tế, ông Hoàng Cương, Phó Vụ trưởng; bà Trịnh Thu Hiền – Trưởng Phòng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính; PGS.TS Nguyễn Thành Tấn, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược Cần Thơ cùng đại diện các cơ quan, đơn vị và dự án thuộc và trực thuộc Bộ Y tế.

TS. Nguyễn Tường Sơn, Vụ Trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ Y tế phát biểu

Phát biểu khai mạc, TS. Nguyễn Tường Sơn,  Vụ Trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ Y tế khẳng định: Tài sản công là nguồn lực quan trọng, cốt lõi, thiết yếu cho sự phát triển bền vững của quốc gia và là công cụ vật chất phục vụ trực tiếp cho nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị, từng lĩnh vực, trong đó có ngành Y tế. Việc quản lý, sử dụng tài sản công không chỉ đơn thuần là một hoạt động nghiệp vụ mà còn là biểu hiện của năng lực quản trị, tinh thần trách nhiệm và sự minh bạch, liêm chính trong thực thi công vụ. Từ những cơ sở y tế hiện đại, các thiết bị chẩn đoán tiên tiến, đến từng viên thuốc, từng dụng cụ y tế đơn giản, tất cả đều là tài sản công.

Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được trong thời gian qua, TS. Nguyễn Tường Sơn cũng thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại như tình trạng quản lý lỏng lẻo, nguy cơ lãng phí, thiếu cập nhật quy định pháp luật dẫn đến sai sót trong hạch toán, báo cáo và sử dụng chưa hiệu quả các tài sản sau đầu tư. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất sử dụng ngân sách mà còn tác động đến uy tín của ngành Y tế.

Trước bối cảnh đó, hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến quản lý, sử dụng tài sản công đã được sửa đổi, bổ sung đáng kể trong giai đoạn 2024–2025. Nổi bật là Luật số 56/2024/QH14, Luật số 90/2025/QH15 cùng các Nghị định số 186/2025/NĐ-CP, 03/2025/NĐ-CP, 77/2025/NĐ-CP và Thông tư số 11/2025/TT-BTC, nhằm cụ thể hóa và nâng cao hiệu lực thực thi.

Tại hội nghị, các đại biểu đã được đại diện Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) giới thiệu các điểm mới quan trọng của các văn bản pháp luật kể trên. Nội dung tập huấn tập trung vào các vấn đề chuyên sâu như: quy trình sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc quản lý Bộ Y tế; xác lập quyền sở hữu toàn dân; quy trình báo cáo tài sản công theo quy định mới,…

Đặc biệt, phần thảo luận đã ghi nhận nhiều ý kiến, câu hỏi từ đại biểu về những vướng mắc thực tế trong công tác triển khai tại cơ sở. Những vấn đề này đã được lãnh đạo Vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ Y tế và các chuyên gia giải đáp cụ thể ngay tại hội nghị, góp phần tháo gỡ khó khăn cho các đơn vị trong quá trình thực hiện.

TS. Nguyễn Tường Sơn nhấn mạnh: Hội nghị không chỉ là hoạt động tập huấn nghiệp vụ, mà còn là diễn đàn quan trọng để các đơn vị cùng nhau nhìn lại, chia sẻ kinh nghiệm và thay đổi tư duy trong quản lý tài sản công. Ông nhấn mạnh ba mục tiêu trọng tâm: cập nhật đầy đủ quy định pháp luật mới; thảo luận cởi mở để tháo gỡ khó khăn; và thay đổi tư duy từ “quản lý” sang “quản lý và khai thác hiệu quả” tài sản công – coi đây là nguồn lực tạo ra giá trị gia tăng phục vụ hoạt động chuyên môn.

Lãnh đạo Vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ Y tế cũng đề nghị các đại biểu tham dự hội nghị nghiêm túc tiếp thu, chủ động phản ánh các khó khăn tại cơ sở và tích cực thảo luận để cùng tìm ra hướng đi phù hợp. Sau hội nghị, các đơn vị cần nhanh chóng triển khai những nội dung đã được tập huấn, đưa kiến thức vào thực tiễn, đảm bảo công tác quản lý tài sản công được thực hiện một cách công khai, minh bạch và hiệu quả.

Nguồn: www.ctump.edu.vn

Bệnh não mô cầu xâm lấn có thể xuất hiện quanh năm, nhưng nguy cơ bùng phát dịch thường tăng cao vào mùa thu, đông và xuân, đặc biệt ở các xã vùng núi biên giới. Trẻ em và thanh thiếu niên là nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao nhất…

Những đối tượng nào dễ bị não mô cầu?

Chuỗi hội thảo khoa học “Tối ưu hóa dự phòng bệnh não mô cầu xâm lấn: Từ bằng chứng lâm sàng đến dữ liệu đời thực“ vừa diễn ra tại TP. HCM và Hà Nội nhằm cập nhật kiến thức và nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ y tế trong công tác dự phòng bệnh não mô cầu xâm lấn – một bệnh truyền nhiễm cấp tính lây qua đường hô hấp, có thể gây tử vong nhanh chóng trong vòng 24 giờ nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tai hội thảo thu hút hơn 800 y bác sĩ trong lĩnh vực dự phòng và lâm sàng tại Việt Nam, các chuyên gia đã chia sẻ góc nhìn toàn diện về tình hình dịch tễ học và gánh nặng bệnh tật của bệnh não mô cầu xâm lấn tại Việt Nam, các chiến lược tối ưu hóa dự phòng sớm, cũng như những dữ liệu đời thực về hiệu quả của vắc xin não mô cầu trong phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.

PGS.TS.BS. Cao Hữu Nghĩa, Trưởng Bộ môn Khoa học Y sinh – Viện Pasteur TP. HCM phát biểu.

Theo các chuyên gia, bệnh não mô cầu xâm lấn do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra. Vi khuẩn này được chia thành 12 nhóm huyết thanh khác nhau, trong đó các nhóm A, B, C, W và Y là các nhóm phổ biến nhất và nguy hiểm nhất, gây ra 96% số ca mắc bệnh não mô cầu xâm lấn trên toàn cầu. Nhóm huyết thanh vi khuẩn não mô cầu đa dạng, phân bố khác nhau và có thể thay đổi theo tuổi tác, thời gian và vùng địa lý.

Trong đó, hai thể bệnh thường gặp là nhiễm khuẩn huyết và viêm màng não. Mặc dù đây không phải là căn bệnh thường gặp, nhưng các trường hợp nhiễm khuẩn xâm lấn có thể dẫn đến tử vong chỉ trong vòng 24 giờ sau khi khởi phát triệu chứng.

Theo các chuyên gia, bệnh não mô cầu xâm lấn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở trẻ dưới 1 tuổi, thanh thiếu niên từ 14 đến 23 tuổi, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy giảm. Đáng lưu ý, nguy cơ mắc bệnh cũng cao hơn ở những người sống trong môi trường tập thể đông đúc như nhà trẻ, trường học, ký túc xá… hoặc các khu vực đang có nhiều ca mắc bệnh.

Là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, bệnh não mô cầu xâm lấn có thể gây nhiễm trùng huyết và tổn thương não nghiêm trọng. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên đến hơn 50%.

Trong số các bệnh nhân sống sót, hơn 10% phải đối mặt với những di chứng nặng nề như mất thính lực, suy giảm nhận thức, động kinh hoặc tàn tật do hoại tử chi. Ngay cả khi được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, vẫn có 5-10% bệnh nhân tử vong, thường chỉ trong vòng 24–48 giờ sau khi khởi phát triệu chứng.

Bệnh não mô cầu xâm lấn phổ biến ở khắp nơi trên thế giới. Bệnh thường xuất hiện rải rác và có khả năng bùng phát thành dịch trong những điều kiện thuận lợi. Trong dịch, khoảng 25% người nhiễm vi khuẩn không có biểu hiện triệu chứng điển hình và trên 50% số người khỏe mang vi khuẩn não mô cầu. Đó là những nguồn lây rất quan trọng của bệnh trong cộng đồng. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp, chủ yếu do hít phải dịch tiết mũi, hầu, họng bắn ra từ người mang vi khuẩn (người bệnh và cả người lành mang trùng).

Mỗi năm trên toàn thế giới, có hơn 1,2 triệu trường hợp bệnh não mô cầu xâm lấn được báo cáo, ước tính hằng năm có 135.000 ca tử vong. Đáng nói, hầu hết các trường hợp xảy ra ở những người khỏe mạnh. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong khác nhau giữa các khu vực công nghiệp hóa và kém phát triển.

Riêng tại Việt Nam, theo số liệu của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, tỷ lệ mắc bệnh từ 1991-2000 là 2,3/100.000 dân và là bệnh xếp thứ 6 trong 10 bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ tử vong cao nhất (0,03/100.000 dân).

Bệnh não mô cầu xâm lấn có thể xuất hiện quanh năm, nhưng nguy cơ bùng phát dịch thường tăng cao vào mùa thu, đông và xuân, đặc biệt ở các xã vùng núi biên giới. Trẻ em và thanh thiếu niên là nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao nhất, đồng thời cũng là đối tượng có tỷ lệ mang vi khuẩn não mô cầu không có triệu chứng cao nhất.

Chủ động dự phòng để giảm gánh nặng bệnh tật

Các chuyên gia tại hội thảo nhận định, với mức độ nguy hiểm, khả năng gây tử vong nhanh và để lại di chứng nặng nề, bệnh não mô cầu xâm lấn cần được chủ động phòng ngừa từ sớm.

PGS.TS.BS. Cao Hữu Nghĩa, Trưởng Bộ môn Khoa học Y sinh – Viện Pasteur TP. HCM, chia sẻ: Theo hướng dẫn dự phòng bệnh não mô cầu của Hội Y học dự phòng Việt Nam, để phòng bệnh do não mô cầu, cần chủ động tiêm vắc xin phòng ngừa sớm, ưu tiên nhóm nguy cơ cao là trẻ em (đặc biệt trẻ dưới 1 tuổi), thanh thiếu niên, người lớn tuổi hoặc người có bệnh nền…

Chuỗi hội thảo khoa học về bệnh não mô cầu xâm lấn với sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành cập nhật kiến thức y khoa và hỗ trợ nâng cao năng lực cho đội ngũ chuyên viên y tế.

Bên cạnh tiêm chủng – giải pháp quan trọng hàng đầu trong phòng bệnh não mô cầu – các chuyên gia tại hội thảo còn khuyến nghị kết hợp các biện pháp dự phòng khác để nâng cao hiệu quả bảo vệ. Khi có tiếp xúc với người mắc bệnh, cần tuân theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ. 

Đồng thời, nên đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người có triệu chứng hô hấp, giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên, súc miệng và vệ sinh mũi họng.

Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, luyện tập thể dục và đảm bảo không gian sống thông thoáng cũng giúp tăng cường đề kháng. Khi xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ, cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Nguồn: suckhoedoisong.vn

Những nỗ lực bền bỉ của cán bộ Trạm y tế xã Thường Xuân đã giúp bà con dần từ bỏ thói quen chữa bệnh theo kinh nghiệm dân gian, thay vào đó tin tưởng và áp dụng kiến thức y học hiện đại để chăm sóc con trẻ một cách khoa học, an toàn.

Ở nhiều bản làng vùng cao Thanh Hóa, những tập tục chăm sóc con trẻ theo kinh nghiệm dân gian vẫn bám rễ sâu trong đời sống. Đằng sau sự tin tưởng ấy là những hệ lụy khôn lường, có thể đẩy trẻ vào nguy cơ bệnh tật, thậm chí đe dọa tính mạng.

Trước thực trạng đó, các “chiến sĩ áo blouse trắng” của Trạm y tế xã Thường Xuân đã không quản ngại đường sá xa xôi mang kiến thức y học hiện đại đến từng ngõ ngách, bản làng, góp phần thay đổi nhận thức vốn đã ăn sâu trong tiềm thức đồng bào.

Nhiều năm qua, cán bộ y tế nơi đây đã chứng kiến không ít trường hợp thương tâm bắt nguồn từ những thói quen chăm sóc thiếu khoa học. Khi trẻ ốm, thay vì đưa đến trạm y tế, nhiều phụ huynh lại tự cạo gió, giật tóc hoặc dùng thuốc nam, lá cây không rõ nguồn gốc. Những cách chữa trị này không chỉ làm mất “thời gian vàng” cứu chữa, mà còn gây nhiễm trùng, ngộ độc, bỏng da, khiến bệnh tình trở nên nghiêm trọng hơn.

Cán bộ Trạm y tế xã Thường Xuân đến tận nhà dân tuyên truyền, hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe.

Tại thôn Tiến Sơn, xã Thường Xuân, 253 hộ dân với 1.116 nhân khẩu – chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái – vẫn còn nhiều khó khăn, thiếu thốn. Nghề chính là nông nghiệp và chăn nuôi, thu nhập bấp bênh khiến việc chăm sóc sức khỏe, đặc biệt cho hơn 300 trẻ em dưới 16 tuổi, trở thành gánh nặng.

Chị Lương Thị Lý là một trong những người mẹ đang gồng mình với nỗi lo ấy. Gia đình thuộc diện cận nghèo, chị làm công nhân, còn chồng làm thuê đủ việc, từ chặt keo đến bất cứ nghề gì có thể kiếm thêm thu nhập. Với ba đứa con nhỏ, trong đó có một bé mới 15 tháng tuổi, mỗi lần con ốm, chị lại không khỏi hoang mang.

“Mỗi khi con sốt, theo kinh nghiệm dân gian ông bà truyền lại, tôi lại tất tả đi tìm các loại lá cây về đắp. Tôi tin những bài thuốc truyền thống ấy sẽ giúp con mau khỏe, nhưng thực tế, nhiều lần bệnh tình của con không thuyên giảm, thậm chí còn nặng thêm,” chị Lý chia sẻ.

Bước ngoặt đến khi cán bộ trạm y tế xã đến tận nhà tuyên truyền. Bằng sự kiên trì và tận tâm, các y bác sĩ giải thích cho chị và nhiều bà mẹ khác về những nguy cơ tiềm ẩn khi chữa bệnh theo cách dân gian, đồng thời hướng dẫn phương pháp chăm sóc trẻ theo y học hiện đại. Chị Lý được hướng dẫn cách hạ sốt an toàn, hiểu rõ tầm quan trọng của tiêm chủng, và nhận biết các dấu hiệu bệnh nguy hiểm để kịp thời đưa con đến cơ sở y tế.

“Nhờ kiến thức khoa học được các y bác sĩ trạm y tế hướng dẫn, tôi không còn chữa bệnh cho con bằng những bài thuốc không rõ hiệu quả, mà đã biết cách chăm sóc đúng đắn, mang lại kết quả rõ rệt”, chị Lý chia sẻ.

Y sĩ Đỗ Thị Ngọc, người đã nhiều năm gắn bó với bà con xã Thường Xuân, cho biết: “Rất nhiều phụ huynh khi con sốt, ho hay tiêu chảy vẫn áp dụng các biện pháp dân gian chưa được kiểm chứng. Điều này không những không chữa khỏi bệnh mà còn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng, ngộ độc, dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng hơn”.

Các y bác sĩ tư vấn cách chăm sóc, chế độ dinh dưỡng khi nuôi con cho chị Lý.

Thấu hiểu những lo lắng của người dân, các cán bộ y tế xã Thường Xuân đã không quản ngại đường sá hiểm trở, mùa mưa lũ, đến tận từng ngôi nhà để tuyên truyền và hướng dẫn các bà mẹ chăm sóc trẻ theo y học hiện đại. Nhờ sự kiên trì ấy, nhận thức của họ dần thay đổi. Giờ đây, thay vì hoang mang với những bài thuốc dân gian, nhiều bà mẹ đã biết cách chăm sóc con khoa học và tin tưởng tìm đến trạm y tế khi cần.

Không chỉ tư vấn về chăm sóc sức khỏe, các y bác sĩ còn đến từng hộ dân để phổ biến kiến thức phòng, chống tai nạn thương tích.

Thực tế cho thấy, nhiều thói quen sinh hoạt tưởng chừng vô hại lại tiềm ẩn những rủi ro khó lường. Cụ thể như việc để trẻ nằm võng đung đưa mạnh có thể gây tổn thương não nghiêm trọng, hay để trẻ một mình trong khi cha mẹ đi làm đồng có thể dẫn đến các tai nạn ngã, bỏng, đuối nước…

Bác sĩ tại trạm y tế còn đến từng nhà dân để tuyên truyền về phòng, chống tai nạn thương tích.

Nhận thức được điều này, các cán bộ y tế đã trực tiếp hướng dẫn bà con cách tạo môi trường sống an toàn, từ việc che chắn ổ điện, cất giữ vật sắc nhọn cho đến việc không để trẻ chơi gần khu vực nguy hiểm.

Việc trang bị kiến thức này không chỉ giúp giảm thiểu gánh nặng cho gia đình và xã hội mà còn thay đổi tư duy, tạo ra một thế hệ cha mẹ có kiến thức khoa học, tự tin hơn trong việc bảo vệ con cái khỏi những mối nguy hiểm tiềm tàng ngay trong chính ngôi nhà của mình. Đây chính là giải pháp bền vững, mang lại sự an toàn và chất lượng cuộc sống tốt hơn cho trẻ em vùng khó khăn.

Với vai trò Trạm trưởng Y tế xã Thường Xuân, bác sĩ Hoàng Thị Thắm hiểu rõ những khó khăn mà đội ngũ y tế cơ sở phải đối mặt hằng ngày. “Đường sá hiểm trở, đặc biệt vào mùa mưa lũ, khiến việc tiếp cận các thôn, bản trở thành một thách thức lớn. Hơn nữa, trang thiết bị tại trạm còn thiếu thốn, chỉ đủ để xử lý các ca bệnh cơ bản”, bác sĩ Thắm chia sẻ.

Theo bác sĩ Thắm, rào cản lớn nhất lại đến từ văn hóa và ngôn ngữ. Nhiều bà con đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn e dè, chưa thật sự tin tưởng vào y học hiện đại. Để khắc phục, chị cùng các đồng nghiệp tìm cách truyền tải thông điệp một cách đơn giản, trực quan nhất có thể, sử dụng hình ảnh minh họa và tờ rơi dễ hiểu.

Mỗi lần con ốm đau các bà mẹ gọi điện đến trạm y tế nhờ các bác sĩ hỗ trợ, tư vấn.

“Chúng tôi không chỉ ngồi chờ bà con đến trạm, mà chủ động vào tận nhà, tận bản để tuyên truyền, tư vấn. Trạm y tế còn phối hợp với các ban, ngành địa phương, xây dựng mạng lưới cộng tác viên y tế thôn, bản để kịp thời nắm bắt tình hình sức khỏe người dân. Hiện nay, bà con đã bắt đầu tin tưởng, tìm đến cán bộ y tế khi cần, thay vì tự chữa trị theo kinh nghiệm dân gian,” chị Thắm vui mừng cho biết.

Việc trang bị kiến thức chăm sóc trẻ tại nhà cho người dân vùng khó khăn không chỉ là giải pháp trước mắt, mà còn là chiến lược lâu dài, hiệu quả. Cách làm này giúp giảm thiểu tai nạn, bệnh tật ở trẻ; đồng thời thay đổi tư duy, nâng cao chất lượng cuộc sống và góp phần vào sự phát triển bền vững của cả cộng đồng.

Nguồn: suckhoedoisong.vn