Mục Lục
Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đặt ra mục tiêu “Đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình”. Hiện, Bộ Y tế đang xây dựng đề án để hiện thực mục tiêu đó, trong đó huy động đủ nguồn lực đóng vai trò quyết định.
Thực hiện chính sách miễn viện phí sẽ giúp người dân, nhất là các đối tượng ưu tiên có điều kiện được chăm sóc sức khỏe tốt hơn.
Theo báo cáo của Bộ Y tế, Việt Nam được quốc tế đánh giá cao trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc về sức khỏe; chỉ số bao phủ dịch vụ y tế thiết yếu của Việt Nam cao hơn mức trung bình của các nước trong khu vực; nhiều chỉ số về sức khỏe người dân vượt trội so với nhiều quốc gia có cùng mức phát triển. Tuy nhiên, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân còn những hạn chế, bất cập và khó khăn, thách thức.
Nhằm làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe người dân trong kỷ nguyên mới, ngày 9/9/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Nghị quyết hướng đến mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe, sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh, nâng cao thể chất, ý thức bảo vệ sức khỏe và chủ động phòng ngừa bệnh tật trong toàn xã hội, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển đất nước giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.
Đặc biệt, Nghị quyết đã đặt ra mục tiêu “Đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình”. Ngày 15/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 282/NQ-CP, giao Bộ Y tế chủ trì xây dựng “Đề án từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí theo lộ trình, đối tượng ưu tiên, phù hợp với mức đóng bảo hiểm y tế tăng theo quy định”.
Dù tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế của Việt Nam đã đạt 94,29% số dân; mạng lưới khám, chữa bệnh rộng khắp đến cấp xã, năng lực chuyên môn của cấp chuyên sâu, cấp cơ bản, cấp ban đầu đều được nâng lên đáng kể; danh mục thuốc, thiết bị y tế thuộc phạm vi, quyền lợi của người bệnh có thẻ bảo hiểm y tế ngày càng mở rộng… nhưng nhiều thách thức phải giải quyết. Đó là chi tiêu tiền túi của người dân vẫn chiếm hơn 40% tổng chi phí khám chữa bệnh, ở mức cao theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới; nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật vẫn hiện hữu, nhất là đối với người nghèo, nhóm yếu thế, người mắc bệnh mạn tính hoặc điều trị dài ngày. Áp lực tài chính lên hộ gia đình càng lớn nếu không có giải pháp mạnh mẽ từ chính sách công.
Chính vì vậy, chủ trương từng bước tiến tới miễn viện phí là yêu cầu khách quan, cấp thiết, vừa thể hiện bản chất tốt đẹp của hệ thống chính sách xã hội Việt Nam, vừa bảo đảm quyền được chăm sóc sức khỏe của nhân dân. Chính sách miễn viện phí không chỉ là một giải pháp tài chính y tế, mà còn mang ý nghĩa xã hội nhân văn, giảm gánh nặng chi phí cho người dân, nhất là người nghèo và các nhóm dễ tổn thương; tăng công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế, bảo đảm “không ai bị bỏ lại phía sau”; thúc đẩy hoàn thiện hệ thống y tế theo hướng bền vững, giảm nguy cơ người dân trì hoãn hoặc bỏ điều trị do chi phí…
Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà, từ thực tế tại Việt Nam, chính sách miễn viện phí vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là bảo hiểm y tế, có sự hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, đồng thời thực hiện có lộ trình. Ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm y tế sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân – trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác. Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản thì người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí.
Do vậy, chính sách miễn viện phí vì thế phải gắn chặt với bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, mọi người đều tham gia để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khỏe đỡ người yếu; cùng với hỗ trợ của ngân sách Nhà nước và nguồn huy động xã hội hóa để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh.
Đồng thời có cơ hội được thụ hưởng những dịch vụ y tế chất lượng cao
Thạc sĩ Vũ Thị Hải Yến, Phó Vụ trưởng Tài chính-Kinh tế ngành (Bộ Tài chính), Chính sách miễn viện phí toàn dân là một bước tiến lớn về nhân văn và công bằng xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu “Sức khỏe cho mọi người” và khẳng định bản chất tốt đẹp của Nhà nước Việt Nam – Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Tuy nhiên, nếu chỉ dựa vào ngân sách Nhà nước, chính sách này sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì lâu dài và bảo đảm chất lượng dịch vụ. Do đó, việc đa dạng hóa các nguồn lực là điều kiện tiên quyết để bảo đảm tính bền vững và công bằng trong quá trình thực hiện chính sách.
Các giải pháp huy động nguồn lực thực hiện chính sách miễn viện phí toàn dân đó là: Tăng cường huy động nguồn lực từ ngân sách nhà nước, ưu tiên chi ngân sách cho y tế, coi đây là khoản đầu tư cho con người; cơ cấu lại chi tiêu công, cắt giảm những khoản chi chưa cần thiết, tăng chi cho lĩnh vực an sinh xã hội; phân cấp hợp lý giữa trung ương và địa phương. Bên cạnh đó, phát huy hiệu quả của quỹ bảo hiểm y tế, mở rộng diện bao phủ bảo hiểm y tế hướng tới 100% số dân số, đây là kênh chủ lực để “miễn viện phí” trên thực tế. Kết hợp ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm y tế trong việc chi trả viện phí, bảo đảm nguồn tài chính lâu dài. Thí điểm, đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế, bảo hiểm y tế bổ sung theo nhu cầu của người dân, liên kết giữa bảo hiểm y tế với bảo hiểm sức khỏe do các doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp.
Đẩy mạnh xã hội hóa và hợp tác công-tư cũng cần xác định là một hướng ưu tiên quan trọng kết hợp với đa dạng các loại hình bảo hiểm sức khỏe. Tiếp tục tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế trong việc tiếp cận các nguồn vốn, viện trợ và hỗ trợ kỹ thuật; tham gia các chương trình y tế toàn cầu, học hỏi kinh nghiệm các nước phát triển trong việc quản lý quỹ y tế công và vận hành mô hình miễn viện phí… Ứng dụng công nghệ số trong quản lý tài chính y tế, theo dõi chi phí khám chữa bệnh, giám sát chi tiêu và ngăn chặn gian lận; công khai thông tin tài chính, tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp khi tham gia đóng góp…
(Nguồn: nhandan.vn)