Cát cánh trong y học cổ truyền nổi tiếng với tác dụng trừ đờm, chữa ho; tống mủ, lưu thông tuyên phế;… được sử dụng đa dạng trong các bài thuốc.
Hoa Cát cánh
Mục Lục
Đôi nét vè vị thuốc Cát cánh
Bộ phận dùng làm thuốc là rễ phơi khô của cây cát cánh (Platycodon grandiforum A. DC.), họ hoa chuông (Campanunaceae). Cát cánh chứa phytosterol, tanin, saponin (các platycodin A, C, D, D2; polygalacin D, D2),…
Theo y học cổ truyền, cát cánh vị đắng cay, tính hơi ôn; vào kinh phế. Tác dụng trừ đờm, chữa ho; tống mủ, lưu thông tuyên phế (phổi); trị miệng hôi, cam răng,… Liều dùng: 4-12g.
Bài thuốc từ vị thuốc Cát cánh
– Bài thuốc trừ đờm, trị ho: chữa ho đờm ướt (đàm ẩm), nhiều đờm, tức ngực:
- Bài 1: cát cánh 6g, mộc thông 6g, kha tử 6g, hồ điệp 6g, bạc hà 6g. Sắc uống ngày 1 thang. Chữa ho tiêu đờm.
- Bài 2: cát cánh 8g, tía tô 12g, hạnh nhân 12g, bạc hà 4g. Sắc uống ngày 1 thang. Uống liền trong 2 – 4 ngày. Chữa ho do lạnh, đờm loãng.
- Bài 3: cát cánh 8g, tỳ bà diệp 12g, cam thảo 4g, lá dâu 12g. Sắc uống ngày 1 thang, uống liền 2 – 4 ngày. Chữa ho do nóng, đờm dính quánh.
– Bài thuốc giúp Tống mủ, tiêu tan nhọt
Dùng bài thuốc: cát cánh 4g, bối mẫu 8g, nhân ý dĩ 20g, cam thảo 4g, rau diếp cá 8g, nhân hạt bí trắng 24g, dây kim ngân 12g, rễ cỏ tranh 63g. Sắc uống ngày 1 thang. Điều trị đau tức ngực, viêm phổi, ho thổ ra đờm, phế ung (áp-xe phổi).
– Bài thuốc giúp chữa đau họng, lưu thông phổi: Trị khó thở, họng sưng đau (viêm họng, viêm amidan):
- Bài 1: Thang Cát cánh: cát cánh 8g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang hoặc tán thành bột uống. Chữa họng sưng đau.
- Bài 2: cát cánh 8g, liên kiều 12g, kim ngân hoa 12g, cam thảo sống 4g. Sắc uống ngày 1 thang. Chữa viêm amidan.
– Bài thuốc giúp trị đau tức ngực do chấn thương lâu ngày:
Dùng bài thuốc: cát cánh 10g, hương phụ 10g, đương quy 15g, mộc hương 5g, trần bì 10g. Sắc uống ngày 1 thang.
Vị thuốc Cát cánh
– Bài thuốc hỗ trợ chữa sung huyết não, xuất huyết não, có liệt nửa người và dấu hiệu mất tiếng:
Dùng bài thuốc: cát cánh 4g, hoàng kỳ 16g, hồng hoa 4g, đương quy 6g, bạch thược 6g, long đởm 10g, sinh địa 16g, hạnh nhân 10g, phòng phong 4g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang. Liệu trình 2 – 3 tháng.
– Bài thuốc trị cam răng, miệng hôi:
Dùng bài thuốc: cát cánh, hồi hương liều lượng bằng nhau, tất cả đem tán nhỏ, trộn đều, bôi vào chỗ cam răng.
– Bài thuốc hỗ trợ trị viêm não Nhật Bản B:
Dùng bài thuốc: cát cánh 6g, hoàng cầm 6g, kim ngân 10g, thanh cao 6g, bạc hà 2g, liên kiều 10g, cam thảo 6g, chi tử 6g, thạch cao 30g, cúc hoa 10g. Sắc trước thạch cao, sau đó cho các dược liệu cùng sắc. Uống 1 lần.
Lưu ý: Người âm hư, ho lâu ngày và có xu hướng ho ra máu thì không nên uống.
Trên đây là những thông tin vô cùng hữu ích về vị thuốc cát cánh mà bạn có thể tham khảo. Tuy nhiên điều này không thể thay thế hoàn toàn cho lời khuyên của bác sĩ, thầy thuốc. Vì vậy, bạn không nên tự ý dùng nếu chưa có chỉ định từ những người có chuyên môn.
Nguồn: Sưu tầm
Facebook Comment