Tác giả: admin

Mưa bão, lũ lụt không chỉ gây thiệt hại về tài sản, mà còn kéo theo nhiều nguy cơ sức khỏe, đặc biệt là các bệnh truyền nhiễm. Việc giữ gìn vệ sinh môi trường và kiểm soát nhiễm khuẩn đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Ngập lụt tại Hà Nội làm xáo trộn cuộc sống của người dân – Ảnh: PHẠM TUẤN

Bác sĩ Trương Anh Thư – Trưởng khoa kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Bạch Mai – chia sẻ một số kiến thức và khuyến cáo giúp người dân cũng như các cơ sở y tế chủ động phòng tránh dịch bệnh trong và sau bão lũ, ngập lụt.

Nguy cơ nhiễm khuẩn sau bão, đừng chủ quan

Sau bão lũ, môi trường sống thường bị ô nhiễm nặng nề. Nước ngập, rác thải, xác động vật, hệ thống thoát nước tắc nghẽn… Đây là những “mảnh đất màu mỡ” cho vi khuẩn và vi rút phát triển. Theo đó các bệnh thường gặp sau bão bao gồm:

Bệnh đường hô hấp (viêm phổi, cảm cúm, COVID-19) chiếm tỉ lệ cao nhất sau thiên tai do tụ tập đông người trong khu sơ tán, không đủ thông gió và lây truyền qua giọt bắn.

Bệnh tiêu chảy, viêm gan A/E, tả, thương hàn do sử dụng nước hoặc thực phẩm bị nhiễm khuẩn.

Nhiễm trùng da, uốn ván: Do vết thương tiếp xúc với nước bẩn hoặc đất bùn.

Bệnh do muỗi và động vật gặm nhấm như sốt xuất huyết, sốt rét, Leptospirosis (bệnh chuột truyền). Sau thiên tai, nước đọng và rác thải tạo điều kiện cho muỗi và chuột sinh sôi.

Nấm mốc và ô nhiễm thực phẩm: Thường xảy ra chỉ sau 48 giờ khi khu vực bị ngập do việc bảo quản thực phẩm bị ảnh hưởng, gián đoạn chuỗi cung ứng vật tư kiểm soát nhiễm khuẩn.

“Chủ động kiểm soát nhiễm khuẩn trong thiên tai ngay từ đầu có thể ngăn được dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe”, bác sĩ Thư nhấn mạnh.

Biện pháp phòng nhiễm khuẩn mùa bão lũ

Vệ sinh tay: Hành động nhỏ nhưng hiệu quả lớn. Nếu có nước sạch – hãy rửa tay bằng xà phòng. Nếu không, dùng dung dịch cồn sát khuẩn. Thời điểm vệ sinh tay là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, sau khi xử lý rác, lau dọn nước.

Làm sạch nguồn nước: Ô nhiễm vi khuẩn trong nước gây ra rủi ro lớn cho sức khỏe. Đun sôi nước ít nhất 1 phút trước khi uống. Nếu không có nước sạch, có thể pha 1/8 thìa cà phê thuốc tẩy clo (loại không mùi, chứa 5,25% natri hypoclorit) cho mỗi 3,8 lít nước.

Clo hoạt tính thường bất hoạt hơn 99,99% vi khuẩn và vi rút đường ruột. Nước giếng cần làm sạch và khử trùng bằng dung dịch clo. Phải đợi ít nhất 48 giờ sau khử trùng để kiểm tra nước (tìm vi khuẩn coliform và E. coli) trước khi sử dụng.

An toàn vệ sinh thực phẩm: Thực phẩm cần được bảo quản khô ráo, đậy kín, và loại bỏ thực phẩm cần được bảo quản lạnh nếu để ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ. 

Người có triệu chứng bệnh truyền nhiễm (như tả, lỵ, thương hàn, viêm gan A/E, tiêu chảy) không được chế biến hoặc phục vụ thức ăn.

Tăng cường khử khuẩn bề mặt, ưu tiên khu vực bị ngập. Đặc biệt xử lý môi trường ngay lập tức, tránh tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển.

Trang bị phương tiện phòng hộ cá nhân PPE đầy đủ cho người tham gia dọn dẹp hoặc tiếp xúc với nước lũ. Tránh chạm tay bẩn vào mặt hoặc miệng. Bất kỳ ai bị thương trong quá trình vệ sinh cần được chăm sóc vết thương ngay lập tức và đánh giá nhu cầu tiêm phòng uốn ván.

Xử lý chất thải và thi hài đúng quy định, tránh để ô nhiễm lan rộng.

Khắc phục và giám sát sau bão, theo dõi hằng ngày các dấu hiệu bất thường (sốt, phát ban, tiêu chảy, nhiễm trùng da…) để phát hiện sớm nguy cơ dịch bệnh.

“Ngoài ra khi nước rút, việc tổng vệ sinh và khử khuẩn toàn bộ khu vực sinh hoạt, bệnh viện, trường học là vô cùng cần thiết.

Lau rửa sàn, tường, đồ dùng, khử khuẩn bằng dung dịch clo loãng (0,1 – 0,5%). Xử lý nấm mốc, côn trùng, kiểm tra làm sạch hệ thống thông khí đảm bảo thông khí tự nhiên. Kiểm tra nguồn nước, hệ thống xử lý rác thải, nhà ăn, khu vệ sinh…”, bác sĩ Thư khuyến cáo.

(Nguồn: tuoitre.vn)

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) thành phố Hà Nội thông báo vừa ghi nhận thêm 1 trường hợp nhi mắc bệnh Não mô cầu. Đây là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có khả năng lây lan nhanh, dễ gây biến chứng nặng nề như viêm màng não, nhiễm trùng huyết, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Bệnh não mô cầu do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, có hơn 12 nhóm huyết thanh, trong đó các nhóm A, B, C, W, Y thường gây bệnh ở người. Bệnh có thể xuất hiện rải rác quanh năm, nhưng thường bùng phát thành ổ dịch nhỏ vào mùa đông – xuân khi thời tiết lạnh và ẩm. Trẻ em và thanh thiếu niên là nhóm dễ mắc nhất do hệ miễn dịch còn yếu hoặc sinh hoạt tập trung trong trường học, ký túc xá. Tỷ lệ tử vong cao (có thể lên đến 50% nếu không được điều trị kịp thời) và nhiều trường hợp để lại di chứng nặng nề như điếc, tổn thương não, hoại tử chi. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện rải rác tại nhiều tỉnh, thành phố, trong đó có thành phố Hà Nội, các ca bệnh thường ghi nhận lẻ tẻ và luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát.

CDC Hà Nội đề nghị người dân cần lưu ý một số thông tin cụ thể như sau:

(1) Đường lây truyền: Bệnh lây chủ yếu qua dịch tiết đường hô hấp (nước bọt, dịch mũi họng) khi tiếp xúc gần với người mắc hoặc người lành mang vi khuẩn. Bệnh có diễn biến rất nhanh, có thể gây tử vong chỉ trong vòng 24-48 giờ.

(2) Đối tượng nguy cơ cao: Trẻ nhỏ, học sinh – sinh viên sống tập trung trong ký túc xá, nhà trẻ, trường học; người có sức đề kháng kém.

(3) Dấu hiệu nhận biết sớm: Sốt cao đột ngột, đau đầu dữ dội, buồn nôn hoặc nôn, cứng gáy, nổi ban xuất huyết trên da. Khi có các triệu chứng nghi ngờ, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Các dấu hiệu của bệnh Não mô cầu.

CDC Hà Nội lưu ý biện pháp phòng bệnh, bao gồm: Giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng; đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, che miệng khi ho, hắt hơi. Cùng với đó, giữ gìn nhà cửa, phòng học thông thoáng, sạch sẽ; tránh dùng chung đồ dùng cá nhân như cốc, khăn mặt, bàn chải đánh răng; hạn chế tiếp xúc gần với người đang có triệu chứng viêm đường hô hấp. Đồng thời, chủ động đưa trẻ em và người trong gia đình đi tiêm vắc xin phòng bệnh não mô cầu tại các điểm tiêm chủng dịch vụ.

Về việc xử trí khi có ca bệnh, nếu trong gia đình, lớp học hoặc khu tập thể phát hiện người mắc bệnh, cần nhanh chóng đưa đi điều trị, đồng thời thông báo cho y tế địa phương để được hướng dẫn giám sát, phòng dịch kịp thời.

Tiêm vắc xin là biện pháp an toàn, hiệu quả để phòng bệnh.

CDC Hà Nội khuyến cáo: Bệnh não mô cầu có thể tiến triển rất nhanh, chỉ trong vài giờ đến vài ngày, do đó tuyệt đối không chủ quan. Người dân cần nâng cao cảnh giác, theo dõi sát sức khỏe của trẻ em và người thân.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hà Nội khuyến cáo và kêu gọi mỗi người dân hãy cùng chung tay thực hiện các biện pháp vệ sinh, chủ động tiêm chủng và kịp thời báo cáo cho cơ quan y tế khi phát hiện ca nghi ngờ để bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng./.

(Nguồn: hanoimoi.vn)

Tại Bệnh viện đa khoa Đồng Nai sẽ có điểm hiến máu tình nguyện cố định, hoạt động vào buổi sáng các ngày thứ 2, 3 và 5 hàng tuần.

Ngày 28.8/2025, Bệnh viện đa khoa Đồng Nai phối hợp Hội chữ thập đỏ tỉnh và Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.Hồ Chí Minh) khai trương điểm hiến máu tình nguyện cố định đầu tiên trên cả nước tại Bệnh viện đa khoa Đồng Nai.

Điểm hiến máu tình nguyện cố định đặt tại tầng 1, khu A Bệnh viện đa khoa Đồng Nai/ ẢNH: LÊ LÂM

Cụ thể, điểm hiến máu được đặt tại tầng 1, Khu A của Bệnh viện đa khoa Đồng Nai, sẽ tiếp nhận máu vào buổi sáng các thứ 2, 3 và 5 hàng tuần. Trường hợp vào cao điểm lễ tết, dịch bệnh, chiến dịch hoặc nhu cầu hiến máu tăng cao… có thể mở rộng thời gian hoạt động hết cả tuần để đáp ứng.

Theo ông Ngô Đức Tuấn, Giám đốc Bệnh viện đa khoa Đồng Nai, nhu cầu sử dụng máu tại bệnh viện là rất lớn, trung bình mỗi năm trên 17.000 đơn vị máu (chiếm khoảng 66% nhu cầu máu của Đồng Nai). Cho nên việc thành lập điểm hiến máu tình nguyện cố định là giải pháp chiến lược và ổn định, giúp bệnh viện chủ động tiếp nhận máu định kỳ, ổn định nguồn cung, phân bổ phù hợp theo nhu cầu điều trị.

Bệnh viện đa khoa Đồng Nai đặt mục tiêu tiếp nhận khoảng 10.000 đơn vị máu/năm/ ẢNH: LÊ LÂM

“Đây cũng là mô hình giảm tải cho các điểm tiếp nhận lưu động, đồng thời tạo điều kiện để vận động, tuyên truyền người dân hiến máu thường xuyên, khoa học, đúng quy chuẩn”, ông Ngô Đức Tuấn nói.

Bác sĩ Phạm Lê Nhật Minh, Phó giám đốc Trung tâm Truyền máu – Bệnh viện Chợ Rẫy, cho hay điểm hiến máu tình nguyện cố định tại Bệnh viện đa khoa Đồng Nai là mô hình đầu tiên trên cả nước. Sau khi triển khai hiệu quả, mô hình sẽ được đánh giá, điều chỉnh và mở rộng đến các cơ sở y tế trong tỉnh Đồng Nai và vùng Đông Nam bộ.

(Nguồn: thanhnien.vn)

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam nhấn mạnh: Rửa tay là một trong những biện pháp đơn giản giúp bảo vệ bạn, các con và những người xung quanh khỏi các bệnh truyền nhiễm như cúm, bệnh tay chân miệng và đau mắt đỏ (và thậm chí là ngộ độc thực phẩm!).

Theo đó, WHO khuyến cáo: Hãy dạy các con rửa tay đúng cách với nước và xà phòng ít nhất 40 – 60 giây mỗi lần hoặc với dung dịch sát khuẩn tay, đặc biệt vào các thời điểm:

Trước và sau khi ăn.

Sau khi đi vệ sinh.

Sau khi xì mũi, ho hoặc hắt hơi.

Sau khi chạm vào động vật hoặc vật nuôi.

Khi bàn tay bị bẩn.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh bệnh sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp, WHO cũng lưu ý các trường học và phụ huynh quan tâm phòng bệnh cho trẻ với việc cần làm như sau:

(Nguồn: vtv.vn)

Hơn 10 giờ sáng, bà Nguyễn Thị Mùi (52 tuổi, ngụ phường Bình Thạnh) đã hoàn tất quy trình khám bệnh và ngồi chờ lấy thuốc tại Bệnh viện (BV) Nhân dân Gia Định. 

Bà Mùi cho biết, giờ chỉ cần dùng thẻ Căn cước công dân và quét khuôn mặt để xác thực danh tính, lấy thông tin đăng ký tại ki-ốt là đã hoàn tất quy trình đăng ký khám bệnh. Tất cả các khâu chưa đến 1 phút, rất tiện lợi.

Giảm chờ đợi, bớt phiền hà

Tương tự, ông Nguyễn Trọng An (61 tuổi, ngụ phường An Nhơn) cũng bày tỏ hài lòng khi không phải chen lấn, xếp hàng, chờ đợi lâu vì con trai ông ở nhà đã đăng ký khám qua tổng đài và nhận phiếu khám điện tử, đến BV ông chỉ đi việc lên thẳng phòng khám theo giờ hẹn mà không cần lấy số thứ tự tại quầy.

Người dân đăng ký khám chữa bệnh bằng ki-ốt tại Bệnh viện Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh)

Theo TS-BS Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc BV Nhân dân Gia Định, mỗi ngày BV tiếp nhận 4.000 lượt người bệnh đến khám chữa bệnh. Để đáp ứng yêu cầu và gia tăng sự hài lòng của người bệnh, BV đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào công tác khám chữa bệnh như: triển khai bệnh án điện tử; ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhân sự và tài chính; ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh… Đặc biệt, BV đã đưa vào sử dụng các ki-ốt tiếp nhận thông minh nhằm tiết giảm các quy trình trong khâu khám bệnh.

“Nếu như trước đây, người bệnh phải tốn nhiều bước để vào khám thì giờ đây với việc ứng dụng công nghệ nhận diện bằng vân tay có tích hợp thanh toán, người bệnh rút ngắn được thời gian chờ đợi từ 30-60 phút. Thậm chí, chỉ cần đăng ký lấy dấu vân tay một lần duy nhất và lần sau khám bệnh chỉ cần quét vân tay qua ki-ốt thông minh để vào thẳng phòng khám mà không cần xếp hàng”, TS-BS Nguyễn Hoàng Hải thông tin.

Tại BV Nhân dân 115 (TP Hồ Chí Minh), bác sĩ Nguyễn Thanh Hải, Trưởng khoa Khám bệnh, cho biết, từ năm 2023 đã triển khai việc tích hợp sổ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VNeID cho toàn bộ người bệnh đến khám. Việc tích hợp giúp người bệnh giảm thủ tục hành chính, giảm thời gian chờ đợi.

Người bệnh đến thăm khám chỉ cần đem điện thoại để quét mã QR và kiểm tra lịch sử khám chữa bệnh của mình bất cứ lúc nào và nhân viên y tế cũng tiết kiệm thời gian thu thập thông tin quá trình điều trị của người bệnh. Từ đó bác sĩ sẽ có kế hoạch điều trị phù hợp, BV sẽ sàng lọc bệnh tốt hơn, đúng người, đúng bệnh nhằm tăng hiệu quả điều trị.

Tiến tới tạo lập dữ liệu sức khỏe toàn dân

Theo PGS-TS-BS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, ngành y tế thành phố đã chủ động đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, từng bước xây dựng hệ thống y tế thông minh, nhằm mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt hơn cho người dân. Nhiều cơ sở y tế đã triển khai tư vấn sức khỏe từ xa (telemedicine), kết nối bác sĩ ở tuyến y tế cơ sở với chuyên gia tại các BV lớn.

Một số BV như: BV học Y Dược, Bình Dân, Ung bướu, Mắt, Nhân dân 115, Nguyễn Trãi, Nhân dân Gia Định, Tâm Anh, Gia An 115… cũng đã bắt đầu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), bước đầu đã mang lại nhiều hiệu quả tích cực trong chẩn đoán và điều trị.

Bên cạnh đó, các BV cũng đã áp dụng các tiện ích số để tối ưu hóa quy trình khám chữa bệnh như: hệ thống đặt lịch khám trực tuyến, ki-ốt tra cứu thông tin bệnh nhân, ki-ốt đăng ký khám bệnh thông minh và thanh toán không dùng tiền mặt…; đồng thời phấn đấu hoàn thành mục tiêu 100% BV trên địa có bệnh án điện tử trong tháng 9 theo chỉ đạo của Bộ Y tế.

Ngành y tế sẽ tiếp tục triển khai khám sức khỏe và tạo lập dữ liệu sức khỏe của người cao tuổi, học sinh… trong thời gian tới. Đây là nguồn dữ liệu mang ý nghĩa quan trọng giúp xác định mô hình sức khỏe và bệnh tật của người dân thành phố, từ đó làm cơ sở để ngành triển khai những chương trình quản lý sức khỏe chủ động, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Dữ liệu sức khỏe của người dân sẽ được tích hợp trên ứng dụng Công dân số của TP Hồ Chí Minh. Đặc biệt, năm 2025, ngành y tế thành phố đặt mục tiêu 95% dịch vụ công trực tuyến toàn trình, 100% thủ tục đủ điều kiện cung cấp trực tuyến, 80% hồ sơ hành chính số hóa và hồ sơ sức khỏe điện tử tích hợp trên VNeID sẽ được áp dụng trên toàn TP Hồ Chí Minh.

(Nguồn: sggp.org.vn)

Trong và sau mưa bão, lũ lụt, môi trường bị ô nhiễm, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn, virus và muỗi sinh sôi, dẫn đến các bệnh truyền nhiễm như tiêu chảy cấp, bệnh đường hô hấp, sốt xuất huyết, đau mắt đỏ, nhất là các bệnh ngoài da (nấm, viêm da) do tiếp xúc với nước bẩn, bùng phát thành dịch và lây lan tại cộng đồng.

Cán bộ y tế hướng dẫn người dân vệ sinh môi trường để phòng các bệnh truyền nhiễm sau mưa bão tại Hà Nội. (Ảnh: VĂN LẬP)

Theo Bộ Y tế, mưa bão, lũ lụt là điều kiện thuận lợi để các loại vi khuẩn, virus và trung gian truyền bệnh sinh sôi phát triển và gây ra các bệnh: tiêu chảy cấp, bệnh đường hô hấp, bệnh về mắt, bệnh ngoài da, sốt xuất huyết… cho con người. Một số bệnh có thể lây lan nhanh thành ổ dịch nếu không được phát hiện sớm và xử lý kịp thời.

Nhiều triệu chứng ban đầu thường bị người dân bỏ qua hoặc tự điều trị tại nhà, dễ dẫn đến biến chứng nặng. Một trong những bệnh thường gặp sau mưa bão, lũ lụt khá nguy hiểm là thương hàn.

Theo Cục phòng bệnh (Bộ Y tế), thương hàn do vi khuẩn Salmonella typhi gây ra, khởi phát đột ngột với sốt cao kéo dài, đau đầu, mệt mỏi, chán ăn, mạch chậm, táo bón hoặc tiêu chảy và ho khan; cũng có trường hợp nhẹ hoặc không triệu chứng.

Phương thức lây truyền khi ăn phải thực phẩm, uống nước bị nhiễm khuẩn không được nấu chín, đây là đường lây thường gây dịch lớn; do tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân, người mang vi khuẩn qua chất thải, chân, tay, đồ dùng bị nhiễm khuẩn,…

Trong điều kiện vệ sinh kém, môi trường, nguồn nước bị ô nhiễm và chứa đựng nhiều vi khuẩn gây bệnh, một số bệnh ngoài da thường gặp là: nấm kẽ chân, ghẻ viêm nang lông, nước ăn chân…

Điển hình như bệnh nước ăn chân (nhiễm nấm Candida và Blastomycet): lúc đầu là những đám da chết để lại nền da đỏ hồng ẩm ướt, đau rát, ngứa vẫn tiếp tục làm bệnh nhân gãi dẫn đến vết trợt loét sâu và lan rộng, nhiễm trùng sưng đau, đi lại khó khăn.

Các bệnh như tả, lỵ, thương hàn, nhiễm khuẩn, nhiễm độc thức ăn do các loại vi khuẩn (E.coli, Campylobacter…) dễ lây lan do tiếp xúc với chất thải của người bệnh, với các triệu chứng cơ bản như đau bụng, tiêu chảy cấp.

Sau mưa bão, lũ lụt, sốt xuất huyết cũng là bệnh dễ lây và bùng phát cả ở người lớn và trẻ em trên diện rộng. Khi bị sốt xuất huyết, người bệnh gây sốt cao, li bì, mệt mỏi, đau nhức xương, chảy máu chân răng, rối loạn đông máu, xuất huyết, giảm huyết áp đột ngột. Với một số trường hợp bị chuyển biến nặng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, thậm chí dẫn đến tử vong.

Đối với các đơn vị trực thuộc Bộ đóng trên địa bàn bị ảnh hưởng của bão, lũ lụt, Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị sẵn sàng hỗ trợ chuyên môn; chuẩn bị lực lượng cơ động phòng, chống dịch, hỗ trợ giám sát dịch tễ, xử lý môi trường và tiêm chủng khi có yêu cầu.

Các cơ sở sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu tại các địa phương có kế hoạch dự trữ, cung ứng đầy đủ, kịp thời thuốc cho nhu cầu điều trị; bảo đảm cơ số thuốc, hóa chất phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh có thể phát sinh trong và sau bão, mưa lũ theo hướng của Bộ Y tế; đặc biệt không để thiếu thuốc, hóa chất phòng, chống dịch dẫn đến biến động tăng giá thời điểm hiện nay…

Các chuyên gia lĩnh vực y tế dự phòng khuyến cáo: Người dân cần thực hiện nghiêm các biện pháp vệ sinh cá nhân, bảo vệ môi trường và kiểm soát nguồn nước sinh hoạt; rửa tay thường xuyên, ăn uống bảo đảm vệ sinh, bảo vệ nguồn nước sạch… để ngăn ngừa các bệnh nhiễm khuẩn.

Nếu giếng khoan, giếng khơi bị ngập, cần thau rửa, lọc và khử trùng theo hướng dẫn của cán Bộ y tế, nhất là không nên dùng nước bẩn để rửa mặt, tắm, giặt quần áo hay để trẻ em chơi đùa…

Riêng với bệnh sốt xuất huyết, người dân cần tích cực diệt bọ gậy, loại bỏ các vật dụng có thể chứa nước đọng và ngủ màn kể cả ban ngày để giảm nguy cơ muỗi sinh sản và phát tán virus.

Đối với bệnh ngoài da và đau mắt đỏ, tuyệt đối tránh để cơ thể tiếp xúc lâu với nước ngập. Sau khi đi qua vùng nước lũ, nên rửa sạch tay chân bằng nước sạch, lau khô kẽ tay, kẽ chân…

Thứ trưởng Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành phố, nhất là các địa phương trong vùng bị ảnh hưởng mưa bão, lũ lụt chỉ đạo ngành y tế tập trung giám sát, phát hiện sớm và xử lý triệt để các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm, không để dịch bùng phát sau bão, mưa lũ; chuẩn bị hóa chất khử khuẩn, khử trùng, phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị-xã hội, người dân tổ chức vệ sinh môi trường, khử khuẩn, xử lý nước sinh hoạt, thu gom rác thải, bảo đảm nước sạch cho người dân; các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn sẵn sàng thu dung, cấp cứu, điều trị kịp thời người bệnh do mưa, bão, nhất là không để bị động trong mọi tình huống.

(Nguồn: nhandan.vn)

Từ đầu năm đến nay, cả nước đã ghi nhận 86.253 trường hợp mắc sốt xuất huyết, trong đó có 17 ca tử vong – tăng 15,3% số mắc và cao hơn 6 ca tử vong so với cùng kì năm 2024. Căn bệnh từng được xem là quen thuộc, nay đang trở thành thách thức lớn trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm thay đổi đặc tính lây lan và mức độ nghiêm trọng của dịch.

Nguy cơ biến chứng nặng nếu chủ quan

Theo báo cáo Bộ Y tế, riêng trong tháng 9, cả nước có hơn 21.000 ca mắc sốt xuất huyết, 6 trường hợp tử vong. Nhiều địa phương đang ghi nhận số ca tăng nhanh, đặc biệt tại khu vực miền Trung và Nam Bộ, nơi thời tiết nóng ẩm và mưa nhiều tạo điều kiện cho muỗi truyền bệnh phát triển mạnh.

Bác sĩ, ThS. Đồng Phú Khiêm, Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thông tin, giai đoạn nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết thường bắt đầu từ ngày thứ 4 của bệnh, khi người bệnh hạ sốt. Đây là lúc nhiều biến chứng nặng có thể khởi phát, nhất là ở người cao tuổi, có bệnh nền, thừa cân, suy giảm miễn dịch hoặc đang dùng corticoid kéo dài.

Ca bệnh sốt xuất huyết nặng điều trị tại BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

“Người bệnh cần được khám và đánh giá hàng ngày, đặc biệt từ ngày thứ 4 đến hết ngày thứ 7. Nếu có dấu hiệu nguy hiểm như đau tức bụng, nôn nhiều, mệt lả, chảy máu, khó thở, rối loạn ý thức, cần đến ngay cơ sở y tế để cấp cứu”, bác sĩ Khiêm khuyến cáo.

PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus mang Dengue có trong muỗi vằn lây truyền từ người này sang người khác qua vết cắn của muỗi. Có 4 type huyết thanh là D1, 2, 3 và 4. Thời gian ủ bệnh từ 4 đến 5 ngày. Diễn biến lâm sàng trải qua 3 giai đoạn: Từ ngày thứ 1 đến ngày 3 là giai đoạn sốt, ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 là giai đoạn nguy hiểm, từ ngày thứ 7 đến ngày thứ 10 là giai đoạn hồi phục.

Có 2 cơ chế bệnh sinh có thể dẫn đến nguy hiểm. Thứ nhất virus khi tấn công vào cơ thể sẽ ức chế tủy xương gây hạ tiểu cầu, từ đó sẽ dẫn đến xuất huyết. Thứ hai, virus làm tổn thương thành mao mạch, gây tăng tính thấm làm thoát huyết tương ra khỏi lòng mạch, hậu quả cô đặc máu, từ đó bệnh nhân có thể sốc do giảm thể tích tuần hoàn. Hạ tiểu cầu sau một thời gian thì tiểu cầu sẽ lên, nhưng điều trị sốc giảm thể tích do cô đặc máu rất khó chữa, đây là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong.

Về điều trị, các trường hợp nhẹ hoặc sốt xuất huyết trong những ngày đầu có thể điều trị và theo dõi tại nhà. Cần uống đủ nước, dùng thuốc hạ sốt – giảm đau paracetamol, nghỉ ngơi, xét nghiệm công thức máu hàng ngày. Lưu ý không tự ý truyền dịch và không dùng kháng sinh hay thuốc corticoid. Cần đặc biệt lưu ý từ ngày thứ 4 – 5 trở đi sẽ có hiện tượng máu cô đặc nếu không bù đủ dịch. Xét nghiệm công thức máu nếu thấy chỉ số Hematocrite tăng trên 20% so với ban đầu tức là máu bị cô đặc, phải hết sức lưu ý trong vấn đề truyền dịch. Trong trường hợp truyền dịch mà không có hiệu quả thì phải dùng dung dịch cao phân tử để kéo nước vào trong lòng mạch. Các trường hợp nặng có dấu hiệu cảnh báo: đau bụng vùng gan, tiểu ít, chảy máu cam, máu lợi, nôn hoặc đi ngoài ra máu, rong kinh, rong huyết ở nữ giới, xét nghiệm công thức máu tiểu cầu giảm nhanh hoặc hematocrit tăng nhanh.

PGS Cường khuyến cáo: “Nhiều người chủ quan cứ nghĩ sốt xuất huyết là bình thường, cứ sốt vài ngày sẽ khỏi nên ở nhà, chỉ khi nào thấy xuất huyết mới đi viện. Thực tế là nhiều trường hợp sốt nhưng chưa có biểu hiện xuất huyết nhưng có bị cô đặc máu dẫn đến sốc, lúc này điều trị rất khó khăn thậm chí tử vong. Khi có biểu hiện sốt, cần đến các cơ sở y tế để xét nghiệm máu chẩn đoán xác định và theo dõi điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa, không tự ý điều trị tại nhà”.

Vắc xin và các biện pháp phòng ngừa chủ động

Theo bác sĩ Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng chống dịch, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, phòng bệnh vẫn là biện pháp hiệu quả nhất. Người dân cần ngủ màn kể cả ban ngày, diệt muỗi, bọ gậy, dọn dẹp các khu vực nước đọng quanh nhà, và đặc biệt chú ý vệ sinh môi trường sau mưa lũ.

Với hơn 86.000 ca mắc chỉ trong 9 tháng, sốt xuất huyết đang cho thấy tính chất nguy hiểm và phức tạp hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, việc phòng bệnh chủ động, giám sát chặt chẽ và nâng cao năng lực ứng phó y tế cộng đồng trở thành yêu cầu cấp thiết để bảo vệ sức khỏe người dân.

Bác sĩ Huyền cho biết hiện nay đã có vắc xin phòng sốt xuất huyết được WHO khuyến cáo sử dụng tại nhiều quốc gia. Người dân ở vùng lưu hành dịch hoặc có nguy cơ cao nên chủ động tham khảo tư vấn tiêm vắc xin để tăng cường bảo vệ sức khỏe, giảm nguy cơ mắc bệnh và diễn tiến nặng.

Nhằm ngăn chặn nguy cơ bùng phát dịch, Bộ Y tế đã yêu cầu các tỉnh, thành phố triển khai nghiêm Công điện 116/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tăng cường giám sát dịch, xử lí triệt để các ổ muỗi, bọ gậy, không để dịch lan rộng. Các địa phương phải phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng cấp chính quyền, huy động toàn thể cộng đồng tham gia chiến dịch vệ sinh môi trường, diệt lăng quăng, đảm bảo tất cả hộ gia đình trong vùng có nguy cơ được kiểm tra, giám sát. Song song đó, ngành y tế tăng cường năng lực cho tuyến cơ sở, tổ chức tập huấn về chẩn đoán, chăm sóc và điều trị sốt xuất huyết, bảo đảm phát hiện sớm ca bệnh, chuyển tuyến an toàn và đủ nguồn lực ứng phó dịch bệnh.

Tại hội nghị khoa học y học dự phòng năm 2025, TS. Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, nhấn mạnh sốt xuất huyết không còn là căn bệnh “mùa hè quen thuộc” dễ kiểm soát như trước. Dưới tác động của biến đổi khí hậu, lượng mưa thay đổi và nhiệt độ tăng lên khiến các đợt bùng phát dịch khó dự đoán hơn, xảy ra thường xuyên hơn, với khoảng 50% dân số toàn cầu đang có nguy cơ mắc bệnh.

Không chỉ sốt xuất huyết, nhiều bệnh truyền nhiễm nhạy cảm với khí hậu như Chikungunya hay sốt rét cũng đang có xu hướng gia tăng trở lại. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lũ, nắng nóng kéo dài còn gây thiệt hại về người, phá hủy cơ sở hạ tầng y tế và làm tăng nguy cơ bệnh tật, đặc biệt ở trẻ em và người cao tuổi.

(Nguồn: tienphong.vn)

Đây là hai ca can thiệp xâm lấn tối thiểu bằng công nghệ IVL (Intravascular Lithotripsy) đầu tiên tại Việt Nam, đánh dấu bước tiến mới trong thủ thuật tim mạch can thiệp: bệnh nhân tắc nghẽn mạch vành do vôi hóa nặng trước kia phải mổ hở thì nay có thể điều trị triệt để bằng phương pháp xâm lấn tối thiểu.

TS.BS Hồ Minh Tuấn và đồng nghiệp kiểm tra sức khỏe bệnh nhân. Ảnh: FV

Mũi khoan kim cương Rotapro kết hợp sóng xung kích siêu âm (IVL) phá vỡ mảng bám canxi “cứng đầu”

Cụ bà H.T.C. (89 tuổi, Đồng Nai) nhập viện cấp cứu trong tình trạng khó thở, đau tức ngực. Phim chụp cho thấy mạch vành bên phải bị tắc gây nhồi máu cơ tim cấp tính và thân chung mạch vành trái bị hẹp đến 90% do vôi hóa nặng. “Mạch trái này đảm nhận nhiệm vụ cung cấp đến 70% máu nuôi trái tim, nên nguy cơ bệnh nhân đột tử rất cao”, TS.BS Hồ Minh Tuấn – Trưởng khoa Tim mạch và Tim mạch can thiệp Bệnh viện FV cho hay.

Khối canxi lớn và dày bám chặt trong lòng mạch đã khiến phương pháp nong bóng đặt stent thông thường trở nên bất khả thi. Trong phòng Cathlab, TS.BS Hồ Minh Tuấn bình tĩnh triển khai “chiến thuật kép”: đầu tiên dùng mũi khoan kim cương Rotapro phá lớp canxi cứng như đá trên bề mặt. Lòng mạch dần lộ diện, công nghệ IVL (Intravascular Lithotripsy) tiếp tục công phá với những xung sóng siêu âm mạnh mẽ, khiến các mảng canxi nằm sâu dưới nội mạc nứt vỡ. Tiếp theo, bóng IVL được bơm phồng để nong rộng lòng mạch, lúc này stent được đặt vào lòng mạch, giúp khơi thông dòng máu.

Cả quá trình được theo dõi sát sao bằng hình ảnh quang học trong lòng mạch (OCT). Trước đó, bệnh nhân đã trải qua hàng loạt kiểm tra về tim, gan, thận và các bệnh nền như tiểu đường, tăng huyết áp – mọi bước đều được tính toán kỹ lưỡng để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Sau thủ thuật, sức khỏe cụ C. ổn định, cơn đau ngực, khó thở hành hạ lâu nay đã hoàn toàn biến mất. Cụ cảm kích khi nhắc tới bác sĩ Hồ Minh Tuấn: “Gặp được bác sĩ giỏi như vậy, tôi thấy nhẹ nhõm và yên tâm lắm”.

“Tôi sợ mổ hở lắm! May có bác sĩ Tuấn!”

Cùng ngày, ê-kíp của TS.BS Hồ Minh Tuấn tiếp tục điều trị thành công cho bà T.T.T.Đ. (69 tuổi, Bạc Liêu), cũng bằng công nghệ IVL. Đây là một ca hẹp mạch vành cực phức tạp: bệnh nhân bị tiểu đường, tăng huyết áp, mỡ máu cao và bệnh thận mạn – khiến lòng mạch vôi hóa nghiêm trọng.

Bà Đ. thường xuyên đau thắt ngực, có lúc ngất xỉu. Trước đó, bà từng đặt stent tại một bệnh viện khác ở TP.HCM, nhưng do vôi hóa quá nặng, stent không thể bung hết nên mạch vành tái hẹp hai lần.

Nhờ thủ thuật can thiệp bằng IVL lần này, các mảng bám canxi được phá vỡ hoàn toàn, stent đưa vào lòng mạch của bệnh nhân nở bung tối đa. “Nhiều nghiên cứu cho thấy, khi stent đặt trong lòng mạch được nở rộng đạt mức tối ưu kết hợp uống thuốc theo toa, nguy cơ tái hẹp lúc này giảm chỉ còn dưới 0,5%”, bác sĩ Tuấn giải thích.

2 ngày sau khi thực hiện thủ thuật, bà Đ. đã có thể hít thở nhẹ nhàng trở lại. “Tôi đi theo bác sĩ Tuấn chữa tim hơn 10 năm nay. Vừa rồi bị ngất xỉu, cấp cứu ở bệnh viện tỉnh, khi ổn định được chuyển lên FV điều trị tiếp…. Nghe bác sĩ giới thiệu công nghệ mới IVL tôi mừng lắm. Tôi sợ mổ hở lắm, không có bác sĩ Tuấn chắc tôi đã chết rồi!”, nữ bệnh nhân xúc động nói.

Tình trạng sức khỏe của bà Đ. đã ổn định sau khi được can thiệp mạch. Ảnh: FV

Công nghệ IVL mở đường sống cho bệnh nhân hẹp mạch vành phức tạp

Theo thống kê, cứ mỗi 100 ca can thiệp tim mạch thì có khoảng 5 ca thất bại do vôi hóa nặng. Trước đây, giải pháp duy nhất là mổ hở, nhưng phương pháp này tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là với người cao tuổi hoặc mang nhiều bệnh nền. Nhiều bệnh nhân đành chấp nhận nguy cơ tái hẹp sau can thiệp, khiến quá trình điều trị kéo dài và tốn kém.

Công nghệ IVL đã thay đổi “cuộc chơi”: vừa phá vôi hiệu quả, vừa là thủ thuật ít xâm lấn, bệnh nhân tỉnh táo suốt quá trình can thiệp, phục hồi nhanh, giảm thiểu đáng kể biến chứng so với mổ hở truyền thống.

Bệnh viện FV tiên phong ứng dụng công nghệ IVL điều trị nghẽn mạch vành. Ảnh: FV

Khoa Tim mạch và Tim mạch can thiệp Bệnh viện FV là đơn vị tiên phong tại Việt Nam ứng dụng các công nghệ can thiệp ít xâm lấn, điều trị hiệu quả các bệnh lý tim mạch phức tạp: từ nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp, hở van, suy tim cho đến các ca hẹp mạch vành nghiêm trọng. Các kỹ thuật cao thực hiện trong phòng Cathlab tại Bệnh viện FV được Bảo hiểm Y tế chi trả.

Để biết thêm thông tin, bạn đọc liên hệ Bệnh viện FV qua số (028) 35 11 33 33 hoặc đến trực tiếp số 06 Nguyễn Lương Bằng, Phường Tân Mỹ, TP.HCM.

Nguồn: suckhoedoisong.vn

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Thắng, Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, đơn vị này vừa tiếp nhận 3 ca đuối nước, trong đó chỉ có một trẻ được sơ cứu đúng cách, tiên lượng khả quan; 2 ca còn lại đều nguy kịch do không được thổi ngạt, ép tim kịp thời.

Bệnh nhi đang được điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

Trẻ tiên lượng xấu do cấp cứu đuối nước sai cách

Bé trai 6 tuổi, bị ngã xuống sông khi đang chơi đùa cùng bạn. Gia đình phát hiện và đưa trẻ lên bờ, thay vì được cấp cứu ép tim, thổi ngạt đúng cách thì trẻ lại bị bế chạy vòng quanh.

Sau đó, trẻ được đưa tới cơ sở y tế tại địa phương, tiến hành cấp cứu ngừng tim đúng cách bằng ép tim và thổi ngạt kết hợp tiêm adrenalin. Sau khi có nhịp tim trở lại, trẻ được chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương, tuy nhiên trẻ vẫn đang trong tình trạng nguy kịch.

Trường hợp thứ hai là nam sinh 13 tuổi, bị đuối nước khi xuống ao nhặt quả cầu lông. Do không biết bơi, trẻ nhanh chóng bị đuối nước.

Người dân phát hiện bệnh nhân và đưa lên bờ sơ cứu sai cách (vác dốc ngược và chạy vòng quanh). Một lúc sau, thấy tình trạng không cải thiện, người lớn xung quanh mới tiến hành cấp cứu ép tim, thổi ngạt cho trẻ.

Tuy nhiên, do thời gian ngừng tuần hoàn kéo dài hơn 30 phút, trẻ nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, có nguy cơ chết não, tiên lượng rất xấu.

Trường hợp thứ 3 được cấp cứu kịp thời là bé trai 20 tháng tuổi, bị rơi xuống mương nước gần nhà. Sau khoảng 6 phút, trẻ được gia đình phát hiện và vớt lên trong tình trạng ngừng thở, tím tái.

Ngay lập tức, trẻ được tiến hành cấp cứu ép tim thổi ngạt. Sau vài phút, trẻ hồng hào trở lại, được đưa đến cơ sở y tế gần nhất rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương. Trẻ tiếp tục được hồi sức tích cực, tiên lượng khả quan.

Bố bệnh nhi chia sẻ: “Gần đây có nhiều vụ đuối nước thương tâm xảy ra, nên gia đình cũng có tìm hiểu kiến thức sơ cấp cứu qua các phương tiện truyền thông. Khi phát hiện cháu bị đuối nước, chúng tôi đã đặt cháu nằm ngửa, ép tim và thổi ngạt tại chỗ. Thấy cháu bớt tím tái và có dấu hiệu tim đập trở lại, chúng tôi lập tức đưa cháu đến cơ sở y tế gần nhất để được sơ cứu kịp thời”.

Vai trò quan trọng của hồi sức tim phổi

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Thắng cho biết, khi phát hiện trẻ bị đuối nước, có ngừng thở ngừng tim, việc cấp cứu ép tim thổi ngạt là biện pháp cấp cứu quan trọng nhất giúp cải thiện tiên lượng và kết quả điều trị cho trẻ.

Tuy nhiên, từ các trường hợp thực tế trên, bác sĩ Thắng cho hay, có nhiều trẻ bị sơ cứu sai cách bằng cách bế dốc ngược và chạy vòng quanh, dẫn đến mất thời gian vàng trong hồi sức cấp cứu cho trẻ có ngừng thở ngừng tim. Điều này dẫn tới tình trạng tổn thương các cơ quan, đặc biệt là thiếu oxy não trầm trọng dẫn tới chết não.

Chưa kể, việc dốc ngược trẻ tạo nguy cơ nước, thức ăn, dịch dạ dày trào ngược vào đường hô hấp, làm gia tăng tổn thương phổi ở giai đoạn sau, khiến việc điều trị trở nên khó khăn.

Theo các bác sĩ, trẻ em có nguy cơ đuối nước vào bất cứ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, mùa hè là giai đoạn có số ca đuối nước nhập viện cao nhất, do trẻ nghỉ học ở nhà, thời tiết nắng nóng nên trẻ thích chơi với nước, được đưa đi bơi hoặc du lịch.

Vì thế, mọi người cần lưu ý cách sơ cứu khi trẻ đuối nước để tránh những sai lầm không đáng có làm nguy hiểm đến tính mạng trẻ nhỏ.

Nguồn: nhandan.vn